Derde kind: ja of nee? Een besluitvormingsgids voor ouders

Hoeveel kinderen wil je hebben? Ik kan deze vraag voor mezelf niet sluitend beantwoorden. Eén, twee of geen? Ik weet het niet. Toen ik jonger was, antwoordde ik hier altijd op: Twee, en een meisje en een jongen. Dat is een antwoord dat ongetwijfeld veel (aanstaande) ouders op een of andere manier zouden geven. Dat is althans mijn indruk als ik kijk naar de gezinnen om me heen: Ik ken nauwelijks gezinnen met meer dan twee kinderen, de meesten hebben er twee, sommigen één.

Mijn gevoel is één ding, een blik op cijfers is een ander. Het statistische rapport van 2021 over "Gezinnen in Zwitserland" bevestigt dit: De meerderheid van de vrouwen aan het eind van de vruchtbare leeftijd (ongeveer 50 tot 59 jaar) heeft twee kinderen, namelijk 39 procent van hen. Maar drie of meer kinderen zijn met 23 procent ook niet zo zeldzaam. Evenveel, namelijk ook 23 procent, hebben besloten helemaal geen kinderen te krijgen, terwijl het eenkindgezin voor 15 procent van de vrouwen de realiteit van het leven is.

Dit was niet altijd het geval, weet levensbegeleidster Katharina Weiner. "Vroeger groeiden we op in grote gezinnen met veel kinderen, maar de randvoorwaarden zijn tegenwoordig heel anders. We beleven nu de derde generatie ouders die zichzelf herontdekt. Veel dingen zijn en worden uitgeprobeerd, elk gezin is uniek. Nog nooit hebben we zoveel vrijheid gehad om beslissingen te nemen." Feit is: het nemen van de beslissing "Derde kind ja of nee?" is niet eenvoudig - en tips van andere mensen kunnen nooit meer zijn dan impulsen voor de koppelrelatie. "Het is een maatschappelijk verschijnsel dat sommige mensen denken te weten wat goed is voor anderen. Elk gezin weet zelf wat het beste is en moet zich niet laten beïnvloeden door anderen." Niemand hoeft het krijgen van nog een kind te rechtvaardigen. Familieadviseur Katharina Weiner, tevens directeur van familielab Oostenrijk, probeert dat op dit punt te doen. En ik bel ook met gezinscoach Linda Syllaba en met twee andere moeders, de laatste uit mijn kennissenkring. Alle vrouwen benaderen de vragen waarom juist de beslissing over het derde kind zo uitdagend kan zijn, en welke ervaringen ouders mogelijk kunnen helpen.

Wat verandert er met het derde kind?

In het kort: heel veel. "De hele dynamiek in het gezin verandert met elk extra kind," zegt gezinscoach Syllaba. "Wij mensen vormen graag groepjes van twee, en met drie kinderen blijft er altijd één over."

Dit hoeft natuurlijk niet te gebeuren, maar het kan - en dan nog steeds - leiden tot conflicten tussen broers en zussen. Bovendien moeten gezamenlijke activiteiten worden aangepast aan drie kinderen, eventueel een nieuwe auto of zelfs een nieuwe flat. Dit vraagt veel geduld, energie en ook organisatorische vaardigheden van de ouders.

"En we mogen nooit vergeten: We zijn allemaal verschillende persoonlijkheden - ook onze kinderen," zegt Weiner. Het is heel goed mogelijk dat de eerste twee kinderen als baby supermakkelijk te hanteren waren - en nu zal de derde heel anders zijn en dus de ouders voor het eerst echt uitdagen. Maar het is net zo goed mogelijk dat de eerste, de tweede of beide zo vermoeiend waren dat het verlangen naar een derde kind verdwenen is. Maar hoe dan ook, feit is: we groeien met onze taken.

Hoe weet ik of het het juiste moment is?

"Je weet het nooit," zegt Syllaba. Vraag jezelf af: "Heb ik het gevoel dat een derde kind in mijn leven gepland is, of is het iets anders? Syllaba waarschuwt: "Vaak proberen ouders betrokkenheid bij hun partner op te bouwen via kinderen, maar dat werkt niet."

Een derde kind mag in elk geval geen project worden waarvan het geluk van het gezin of de moeder afhangt. Niemand kan immers van tevoren weten hoe het werkelijk zal zijn om er uiteindelijk vijf te hebben.

Wat te doen als partners niet hetzelfde willen?

De ouders zijn het natuurlijk niet altijd met elkaar eens. Wat als de een nog een kind wil en de ander niet? Wat als het idee om op een dag vijf kinderen te krijgen bij de ene ouder grote verwachting veroorzaakt, maar bij de andere existentiële angsten? Levens- en gezinsconsulente Katharina Weiner adviseert: "Jullie moeten beiden het onderwerp open en eerlijk onder ogen zien. Het is beter om van tevoren over je gedachten en zorgen te praten en geïnteresseerd te zijn in je partner, dan een gokje te wagen.

Wat kan helpen: Word je bewust van hoe jullie als stel ondertussen omgaan met jullie eerste "kind" - namelijk jullie koppelrelatie. Vaak verliezen ouders zich in het ouderschap en vergeten ze één ding: de oorsprong van hun gezin ligt in hun relatie. "Ga steeds opnieuw na hoe het met jou en je partner als koppel gaat. Zijn er nog activiteiten samen zonder kinderen? Is er genoeg tijd samen om te praten, weg van de problemen van de kinderen?"

Derde kind: ja of nee? Zo besloten twee moeders

. Voor Susanne G. was de beslissing om een derde kind te krijgen een onderbuikbeslissing. "Ik had altijd de wens om ooit drie kinderen te krijgen. Dit idee werd na elk kind vaster. Maar geestelijk gezien is een derde kind eerder waanzin," en dat is niet weg te verklaren: Financieel, temporeel en logistiek zijn meer-kind-gezinnen een echte uitdaging. De grootste uitdaging is het vinden van gezinsactiviteiten die voor elk wat wils bieden. Het leeftijdsverschil tussen de oudste met zeven jaar en de jongste, een tweejarige, is immers vrij groot.

Tegelijkertijd is dit een voordeel gebleken, zegt Susanne: "Er is veel minder jaloezie en rivaliteit tussen kinderen 1 en 3 dan tussen kinderen 1 en 2. Dus voor kind 1 is het een heel andere waardevolle broer/zus-ervaring."

Drie kinderen zijn stressvoller dan twee - maar de ouders zijn vaak veel relaxter met kind nummer 3. De twee vorige kinderen hebben immers al effectief grondwerk verricht. Belangrijker is dat Susanne en haar man nooit spijt hebben gehad van de beslissing om een derde kind te krijgen en hun kleintje niet zouden willen missen. "Zoals hun overgrootmoeder zei: Meer had je niet nodig - in positieve zin."

Katharina R. en haar man zijn er nog niet uit: "We hebben al nagedacht over een derde kind. Katharina is moeder van twee kleine meisjes - en daar wil ze het voorlopig bij houden: "Ik zou op dit moment fysiek of mentaal geen derde kunnen opvoeden," omdat haar twee meisjes haar scherp houden: "Andere mensen hebben rustige kinderen die de halve dag slapen en gemakkelijk tot rust komen - wij niet. We hebben actieve zeurderige kinderen." Zelfs de nachten zijn verre van rustig met de twee kleintjes, die nu drie en één jaar oud zijn. "Ik heb al nauwelijks tijd voor mezelf," zegt Katharina. Een andere reden die tegen haar en haar man spreekt om hun gezin uit te breiden: de kleine flat.

Niettemin wil Katharina een derde kind niet helemaal uitsluiten: "Ik zeg nu nee: Nee. De komende twee jaar zal dat zeker zo blijven. En Susanne's conclusie? "Drie kinderen zijn zeker een avontuur. Nu de babyjaren van de jongste ook voorbij zijn, zou ik dit avontuur zelfs op elk moment aanraden."

Twee moeders, twee meningen - elk gezin verbindt de overweging van een ander kind met verschillende kwesties. Gezinsadviseur Katharina Weiner vat het samen: "Een derde kind is en blijft uiteindelijk een zeer individuele beslissing waarvoor geen patentmiddel bestaat.