Een week lang geen internet met de antieke Powerbook G4
Ik had een week moeten werken met de Macintosh Powerbook G4. In plaats daarvan heb ik een week lang geprobeerd het web op te gaan. Min of meer zonder succes. Ik heb wel een beetje met de oldie gewerkt.
Ik heb levendige herinneringen aan de Powerbook G4 Titanium. Het was mijn eerste notebook ooit in 2001. Tot op de dag van vandaag is het verreweg de duurste computer die ik ooit heb gehad. Ik betaalde er toen 4500 frank voor. Dat was de studentenprijs, dus met korting, en het was de goedkopere versie met een klokfrequentie van 400 MHz. De 500 MHz versie zou 6000 frank hebben gekost - met studentenkorting. Maar zelfs met de goedkope versie werd ik bewonderd. Als ik mijn notebook opendeed op de universiteit, kwamen vreemden naar mijn tafel en vroegen of ze het ding mochten aanraken.
De Titanium Powerbook ziet er naar hedendaagse maatstaven gewoontjes uit. Zilverkleurig, nogal lomp en zwaar. Maar in die tijd was het ontwerp van de Powerbook ongewoon slank en elegant. De typische notebook was donkergrijs, lomp en zag eruit als een zwaar werkstuk. Tegenwoordig zie je zulke monsters niet meer. Het ontwerp van de Powerbook daarentegen heeft de tand des tijds doorstaan.
Bron: David Lee
Een iets nieuwere maar identiek uitziende versie van mijn Titanium Powerbook van destijds staat nu op mijn bureau. De aankoopprijs was dit keer iets lager, namelijk 80 frank. Maar dat gold ook voor de verwachtingen van het apparaat.
Eerste indruk
Zodra ik het apparaat vervoer, realiseer ik me dat mijn verwachtingen nog steeds te hoog zijn. Ik herinnerde me dat het apparaat lichter was. Veel lichter. Het opstarten duurt ook ongewoon lang. Hoe gemakkelijk is het om te vergeten hoe langzaam het laden was voor de dagen van SSD's. Als ik de helderheid van het scherm probeer te verhogen, realiseer ik me dat die al op maximaal staat. De ik van nu vindt het veel te donker - zo kun je niet werken! Vroeger was dat helemaal prima.
Ik moet er ook aan wennen dat het deksel alleen open kan als ik tegelijkertijd op de knop aan de voorkant druk. De aansluitingen zitten niet aan de zijkant, maar aan de achterkant en kunnen worden weggewerkt met een afdekplaatje.
Bron: David Lee
Mijn huidige model draait op een fantastische 667 MHz. Mac OS X 10.1 is geïnstalleerd, terwijl mijn notebook uit 2001 eerst nog OS 9.2 draaide.
Het ding met internet
De Titanium G4 kan op twee manieren verbinding maken met internet: Via een netwerkkabel of via een telefoonlijn. Er is geen WLAN
Dus ik sluit de router aan op de Powerbook via Ethernet. Ik start Internet Explorer 5.1 op, de vooraf geïnstalleerde webbrowser op het systeem - Safari bestond toen nog niet. Ik typ www.google.ch in. Het lijkt te werken. Ik had verwacht dat de weergave niet helemaal correct zou zijn. Het is tenslotte Internet Explorer.
Bron: David Lee
Zodra ik op een zoekopdracht klik, verschijnt er een foutmelding. Ofwel "Beveiligingsfout: Het antwoord van de server is ongeldig." of "Beveiligingsfout: Er kon geen beveiligde verbinding tot stand worden gebracht." Dit maakt het onmogelijk om het web te gebruiken.
Bron: David Lee
Het probleem
Mijn eerste vermoeden is Internet Explorer. Het is altijd een beetje speciaal geweest, en niet noodzakelijk op een goede manier. Dus ga ik op zoek naar alternatieve browsers. Met Firefox moet ik terug naar versie 1, omdat versie 2 niet meer draait op mijn systeem. Ik heb hetzelfde probleem met Firefox als met IE, ook al zijn de foutmeldingen iets anders. En hetzelfde met iCab 3.0.5. Deze twee browsers geven de Google pagina beter weer dan IE, maar dat is een schrale troost.
Aangezien mijn probleem een beveiligingsprobleem is, pruts ik wat met de certificaten in Firefox zonder precies te weten wat ik doe. Het zal niemand verbazen dat het niet helpt. Op een gegeven moment realiseer ik me dat het probleem veel fundamenteler is: de oude browsers zijn niet compatibel met de nieuwe beveiligingsstandaarden. Ze gebruiken de SSL encryptiemethode, die geen enkele server meer ondersteunt omdat het als onveilig wordt beschouwd. Als de oude browsers het modernere TLS gebruiken, dan gebruiken ze een verouderde versie ervan.
Onversleutelde verbindingen zouden nog wel werken, maar die zijn er bijna niet meer. Als ik "http://" invoer in plaats van "https://", word ik meestal doorgestuurd naar een versleutelde verbinding. Google is een uitzondering.
De poging tot oplossing
Ik heb een workaround gevonden op het web - natuurlijk met mijn huidige computer. Het bestaat uit het opzetten van mijn eigen proxyserver, die de versleutelde webverbindingen ontvangt en ze onversleuteld doorstuurt naar de Powerbook. Klinkt ontmoedigend voor mij, want ik ben allesbehalve een netwerkspecialist. Jaren geleden heb ik echter met succes een webserver geïnstalleerd op een Raspberry Pi. Dus haalde ik mijn oude Raspberry Pi uit 2012 uit de mottenballen om er de webserver software nginx op te installeren.
De eerste keer dat ik de Raspi aanzet, merk ik dat het systeem niet meer goed opstart. Dus ik download de nieuwste versie van Raspberry Pi OS en installeer het systeem opnieuw.
Nu heb ik twee oude apparaten in gebruik. Het nieuwe systeem is ondraaglijk langzaam op de oude Pi. Ik heb veel tijd om na te denken over de absurditeit van mijn plan. Een Raspberry Pi van meer dan tien jaar oud gebruiken om een notebook van meer dan twintig jaar oud op het netwerk aan te sluiten? Briljant idee. Immers: Nginx is eenvoudig te installeren - één regel in de terminal, dat is alles.
Het configureren van de proxy op de Powerbook is niet meer eenvoudig. Voor mij althans niet. Omdat de proxy-verbinding zowel in het systeem als in de browser kan worden geconfigureerd, zijn er voor een proxy-nieuweling als ik veel manieren om de fout in te gaan.
Nadat ik de proxy heb geconfigureerd, is het voor mij niet gemakkelijk meer.
Nadat ik waarschijnlijk alle verkeerde configuraties heb geprobeerd, gebeurt er toch iets. Websites worden geladen die voorheen alleen foutmeldingen genereerden. Veel pagina's worden echter nog steeds niet geopend. Ik weet niet waarom. De belangrijkste website ter wereld, digitec.ch, reageert in ieder geval wel. Het werkt in de zin van "gegevens worden overgedragen". Ik kan het niet echt gebruiken.
Bron: David Lee
De lay-out is onbruikbaar, zowel in IE als in Firefox en iCab. Basiselementen zoals afbeeldingen of links ontbreken. Als ik CSS in Firefox uitschakel, worden de afbeeldingen wel zichtbaar, maar zijn ze veel te groot. Ik kan dat ook niet veranderen, want in de oude browsers kan alleen het lettertype worden verkleind of vergroot. De afbeeldingen zijn zoals ze zijn.
Conclusie: Zelfs met de proxy kan ik in 2023 niet meer internetten op mijn Powerbook. Het web is te veel veranderd in de afgelopen 20 jaar. Dat heb ik volledig onderschat. Mijn geheugen speelt me ook parten. Ik had het in mijn hoofd dat ik YouTube video's bekeek op de Powerbook, maar dat kan niet waar zijn - YouTube bestaat pas sinds 2005.
Ik werk er nu nog steeds een beetje mee
Om toch met het notitieblok te kunnen werken, gebruik ik het om het artikel te schrijven dat je nu leest. Het schrijven van een tekst zou niet echt een probleem moeten zijn
Zolang de toetsdoppen tenminste niet breken. Op mijn eerste notebook ging de G-toets plotseling kapot toen ik de toetsen met een beetje kracht probeerde aan te raken. Gelukkig kon hij tegen lage kosten weer worden vastgelijmd. En deze heeft ook een losse toets: hier is het die met de punt.
Bron: David Lee
Ik kan het sleutelen voorlopig vermijden, want de knop aan de rand houdt nog steeds en kan terug in het raster worden gedrukt. Maar alleen omdat ik de punt niet al te vaak nodig heb.
Ik schrijf met de meegeleverde app TextEdit. Die bestaat nog steeds en is in meer dan twintig jaar nauwelijks veranderd. Daar houd ik van. Maar al te vaak worden dingen die tot het einde zijn doorontwikkeld steeds verder "verbeterd". En dus slechter gemaakt.
De gegevens worden opgeslagen op een USB-stick, die ik vervolgens in mijn moderne Mac Mini steek. Volgens de Powerbook heeft de stick het formaat "Macintosh PC-Exchange (MS-DOS)", wat niets anders is dan FAT32.
Het is ontspannend om te werken op een apparaat dat offline is. Niets leidt je af. Schrijven met een modern, extern scherm zou nog prettiger zijn. Maar ik kan het niet aansluiten. De Powerbook heeft nog geen HDMI en ik heb niet de juiste DVI adapter.
De batterij is beter dan wordt beweerd
De batterij is altijd een zwak punt op oude apparaten. Bij de Titanium G4 is hij heel eenvoudig te vervangen: schuif de schuif terug, verwijder de batterij en plaats een nieuwe. Maar vandaag de dag lijkt het onmogelijk om een verse, krachtige originele batterij te krijgen. Ze worden waarschijnlijk al lang niet meer gemaakt. Replica's zijn een kwestie van geluk en ze zouden me minstens net zoveel kosten als de hele computer.
Om de een of andere reden laat de notebook de resterende accutijd niet zien. Dus ik test hoe lang de batterij meegaat.
16:02 De batterij is vol (100%, volgens de computer).
16:10 De batterij is vol.
16:10 Na het klikken op het batterijmenu: 8 procent en de waarschuwing: "U werkt nu met een reservebatterij. Sluit uw computer aan op het lichtnet."
16:15 4 procent
16:18 3 procent
16:27 Het notitieboekje laat me opeens geen 3 minuten meer zien, maar 54 minuten. Woohoo!
16:48 2% en nog 35 minuten te gaan.
17:17 1%.
17:17 0%, het apparaat voldoet aan zijn dreiging en schakelt zichzelf uit.
Ik kan meer dan een uur zonder netstroom werken als ik niet onder de indruk ben van de waarschuwingen. Helemaal niet slecht. Het probleem is meer de informatie over de capaciteit - daar heb je niets aan met zo'n oude batterij. Als ik de resterende tijd weergeef in plaats van het percentage, springt het display na een minuut van vol naar "0h 0min". Maar dat hoef ik niet serieus te nemen.
Blast from the past
Ik kan niet veel met de computer. Ik heb al mijn spelletjes en programma's van toen weggegooid. Ik kon in 2003 niet weten dat ik twintig jaar later weer voor dezelfde laptop zou zitten. Ik bezat onder andere "Black & White", een destijds compleet nieuw spel waarin je een god speelt en vrij bent om goed of kwaad te zijn.
Wat ik nog meer heb: Een zelfgebrande data-cd uit 2002. Ja, het is eigenlijk een cd, geen dvd. Ik brandde CD's als back-up.
Naast werk voor de universiteit bevat de schijf een heleboel gedachten in tekstvorm, waarvan de meeste vanuit het perspectief van vandaag overbodig of zelfs gênant zijn. Hetzelfde geldt voor de oude bandopnames, waarvan ik me afvraag waarom ik ze niet meteen heb verwijderd.
Waarschijnlijk omdat het de eerste keer was dat ik mijn eigen opnames in bestandsvorm had. Ik moest ze overzetten van de MiniDisc naar de Titanium notebook. Als ik ze nu beluister op een Powerbook van toen, roept dat gevoelens van nostalgie en schaamte op.
Een troost is dat ook ik de afgelopen 20 jaar vooruit ben gegaan, en niet alleen de technologie om me heen. Maar notebooks hebben duidelijk meer vooruitgang geboekt dan ik.
Coverfoto: David Lee
52 mensen vinden dit artikel leuk
David Lee
Senior Editor
David.Lee@digitecgalaxus.chMijn belangstelling voor computers en schrijven leidde me relatief vroeg (2000) naar de technische journalistiek. Ik ben geïnteresseerd in hoe je technologie kunt gebruiken zonder gebruikt te worden. In mijn vrije tijd maak ik graag muziek waarbij ik mijn gemiddelde talent compenseer met een enorme passie.
