Lucky Luke - "Last Round for the Daltons": Verrassend modern en toch klassiek

Stel je voor dat je een kind van de jaren 80 of 90 bent. De dagen dat je op je kamer kroop met een kop chocolademelk en een nieuwe Lucky Luke strip om je onder te dompelen in de wereld van het Wilde Westen zijn onvergetelijk. En nu, jaren later, heb je weer een nieuw deel van de legendarische stripreeks in handen.

"Last Round for the Daltons" is de titel van het nieuwste en 102e avontuur in de Lucky Luke serie van Ehapa Verlag. Als fan die al heel lang meedraait en pas sinds kort de laatste tien tot 15 afleveringen heeft gezien, was ik benieuwd of de magie van de oude verhalen nog steeds zou werken in de nieuwere uitgaven. En ik moet zeggen: ik was aangenaam verrast door de meeste. De vraag is nu: kan de nieuwste editie me ook inspireren of zal het me teleurstellen?

Opgelet: deze recensie bevat spoilers.

Plot: Biertekort in het Wilde Westen

In "Last Round for the Daltons" neemt het duo van illustrator Achdé en scenarist Jul me mee naar een ongewone omgeving: Het Wilde Westen kampt met een biertekort! In de Wild West stad Neumünchen ontmoet Lucky Luke de plaatselijke bevolking, die bij hem klaagt over hun ellende. Door het tekort aan bier is de sfeer niet meer wat het geweest is en in hun ogen lijdt de stad eronder. Hij wordt gevraagd om naar Milwaukee te reizen en als bemiddelaar op te treden in de bierstaking. Daarbij ontmoet hij niet alleen nieuwe, interessante personages, zoals de machtige bierbaron Frederick Martz, maar ook bekende figuren zoals de Daltons.

In de nieuwste aflevering krijgt Lucky Luke te maken met een brouwersstaking en de moderne wereld van industrieel Amerika. Tijdens dit proces leer ik de wereld van de Duitse immigranten kennen, die een grote invloed hebben gehad op de Amerikaanse cultuur. Vooral dit "Duitse" aspect wordt op verschillende plaatsen in het tijdschrift op humoristische wijze in scène gezet.

Thema's en motieven

Het grote overkoepelende thema van Lucky Luke's 102e avontuur is de bierstaking. Dit is ongetwijfeld een allegorie voor de klassenstrijd zoals beschreven in de marxistische theorie. De arbeiders, in dit geval de brouwers, staan tegenover de eigenaren en het management. De auteurs gebruiken dit conflict om fundamentele vragen op te werpen over rechtvaardigheid, uitbuiting en de strijd voor betere arbeidsomstandigheden.

Op basis hiervan radicaliseren sommige stakers door hun voortdurende ontevredenheid en uitzichtloze bij ons op voorraad. De radicalisering van sommige stakingsleiders is een klassiek element van dergelijke conflicten. De auteurs laten zien hoe gemakkelijk extreme ideeën wortel kunnen schieten in dergelijke situaties als de legitieme eisen van de arbeiders niet serieus worden genomen.

Het tweede hoofdthema is de radicalisering van de stakers.

Het tweede grote thema van het verhaal is dat van de Duitse immigranten. Het begon aan het eind van de 17e eeuw. Het "Duitsland" van die tijd leed onder de nasleep van de Dertigjarige Oorlog. Veel boeren leefden in armoede, deels door een gebrek aan land en slechte oogsten. Dus vertrokken deze mensen om hun geluk te zoeken in een nieuw land dat hen vrijheid en welvaart beloofde: Amerika.

De grootste immigratiegolf begon echter pas in 1816 en duurde tot rond de Eerste Wereldoorlog. Deze begon in 1816 als gevolg van hongersnood en economische tegenspoed in Duitsland. De Duitse immigratie bereikte haar hoogtepunt in 1882 met ongeveer 250.000 immigranten in één jaar. In totaal emigreerden er in deze periode meer dan 6 miljoen Duitsers naar de VS.

Dit zorgde er natuurlijk voor dat Duitsers een grote invloed hadden op de Amerikaanse cultuur. De strip zelf richt zich onder andere op stoplichten, bier, hamburgers en Heinz ketchup. Overigens was Duits ook een van de meest gesproken talen in de VS in de 19e en begin 20e eeuw. De Mühlenberg-legende wordt besproken in de strip. Daarin staat dat Duits bijna de officiële taal van de VS werd.

Dit is niet helemaal waar: op 9 januari 1794 dienden Duitse immigranten uit Virginia een petitie in bij het Huis van Afgevaardigden. Daarin eisten ze dat een verzameling wetten en verordeningen in het Duits zou worden vertaald. Dit was bedoeld om het voor Duitsers zonder kennis van het Engels makkelijker te maken om de wetten van hun nieuwe vaderland te begrijpen.

Een commissie van de Tweede Kamer steunde aanvankelijk deze motie. De motie werd echter uiteindelijk verworpen met 42 stemmen tegen 41. Frederick Mühlenberg, een tweetalige Duitse immigrant, weigerde de motie te steunen. Hij nam niet deel aan de stemming. Zijn redenering: "Hoe eerder Duitsers Amerikanen worden, hoe beter".

De personages: Lucky Luke in de overgang?

Naar mijn mening wordt het portret van Lucky Luke steeds moderner. Hij is niet meer alleen de duidelijke, oogverblindende en onkwetsbare held, maar heeft meer facetten. Zijn kwetsbaarheid maakt hem menselijker. Aan het begin van de strip worstelt hij bijvoorbeeld met rugpijn, wat hem eerst naar Neumünchen leidt. Er zijn momenten waarop zelfs een Lucky Luke worstelt met zichzelf en zijn beslissingen.

Naast de Daltons zijn de belangrijkste bijpersonages de bierbaron Frederick Martz, de vakbondsleider Günther Wolf en de Apache Double-Headed Eagle.

De Mescalero Apache wordt geïntroduceerd als een oude vriend van Lucky Luke. Ik kan me echter geen eerdere verschijning van het personage herinneren. Hij woont met zijn Duitse vrouw Gerda Zalgmüller in Milwaukee. Double-Headed Eagle heeft in de stad eerst in de hoogbouw gewerkt en daarna in een brouwerij. Zijn personage dient vooral om de cultuur van de Duitse immigranten en hun invloed uit te leggen en te portretteren. Tegelijkertijd brengt het Luke in contact met de stakers en laat het hem de stad zien.

Tussen de stakers ontmoet de eenzame cowboy een van de stakingsleiders, Günther Wolf. In mijn ogen het interessantste personage in het hele verhaal. En een personage dat een ontwikkeling doormaakt. Ik heb hier één klein puntje van kritiek. Deze ontwikkeling gaat voor mij te snel. Het gebeurt eigenlijk maar in één scène, maar daarover later meer.

Zijn tegenhanger in de staking is de bierbaron Frederick Martz. Dit personage is gebaseerd op de Duits-Amerikaanse ondernemer en president van de Pabst Brewing Company, Frederick Pabst, die in 1904 overleed. Martz wordt in de strip gekarakteriseerd als een zelfverzekerde, koppige kapitalist.

De vier broers Dalton komen pas laat in het verhaal echt in het conflict terecht. Als veroordeelden worden ze op verzoek van Martz door de gouverneur van Wisconsin opgeroepen om in de brouwerijen te werken. Dienovereenkomstig treden ze op als stakingsbrekers. Tegelijkertijd worden de Daltons in deze context symbolische figuren van de revolutie. Ze gebruiken de onrust om hun eigen doelen na te streven en de chaos te vergroten. Hun aanwezigheid benadrukt het gevaar van geweld en vernietiging dat in dergelijke conflicten schuilt.

Vertellende stijl, humor en tekenstijl

"Laatste ronde voor de Daltons" is het vijfde gezamenlijke avontuur van illustrator Achdé (Hervé Darmenton) en tekstschrijver Jul (Julien Berjeaut). Achdé is de illustrator van de serie sinds de dood van Lucky Luke-bedenker Morris in 2001. Sinds 2016 werkt hij samen met Jul aan nieuwe edities.

Achdé's tekenstijl is zoals gewoonlijk gedetailleerd en brengt de personages en landschappen tot leven. Omdat ik erg hou van de klassieke tekenstijl van Lucky Luke comics, voel ik me er helemaal bij thuis. Dit nummer biedt echter veel meer dankzij de ongebruikelijke setting van de industriële stad Milwaukee. Een van de meest indrukwekkende scènes in de strip vindt plaats in het operagebouw van de stad. Deze scène is versierd met zoveel details. Het is een vroege climax binnen het verhaal en zorgt ook voor een dramatische wending in de plot.

Het tempo van het verhaal is ook interessant, met de snellere cuts, beeldvelden en lagen die voor een dynamischer effect zorgen. Deze decorontwerpen ondersteunen het levendige plot, dat ook doelgericht wordt gepresenteerd en vordert. Op geen enkel moment wordt het verhaal saai. Ik heb de strip de eerste keer in één keer uitgelezen en wilde hem niet meer neerleggen. Het boeide me echt. Het boekje telt overigens 48 pagina's.

De humor is ook typisch Lucky Luke: droog, met woordspelingen en veel toespelingen, niet alleen op het westerngenre, maar dit keer vooral op de invloeden van Duitse immigranten. De twee auteurs gaan maatschappijkritische thema's niet uit de weg: Met name het hoofdthema van de uitgave, respectievelijk de klassenstrijd en het stakingsthema, is zeer actueel. Achter de humoristische façade schuilt een kleine kritiek op kapitalistische structuren en de uitbuiting van arbeiders.

Er zijn echter ook grappen, zoals die over een Sheriff Benz: Hij draagt een driepuntige ster, kan snel 180 graden draaien en is verder heel betrouwbaar. Helaas slurpt hij gewoon te veel benzine. De tongue-in-cheek verwijzing naar Frederick Trump, die zijn geld verdiende als Duitse immigrant, moet ook worden begrepen. In de strip runt hij een louche zaak waar jonge vrouwen worden uitgebuit. Zijn kleinzoon Donald heeft zeker het een en ander geleerd van zijn grootvader.