Nieuws en trends
Sonos Arc Ultra en Sub 4: nieuwe standaard voor soundbars en subwoofers?
van Luca Fontana
Vier jaar na de Sonos Arc komt de nieuwe generatie: de Sonos Arc Ultra. Met zijn innovatieve Sound Motion technologie en 14 drivers belooft hij een nog intensere geluidservaring. Kan de nieuwe soundbar de hoge verwachtingen waarmaken?
Het werd tijd dat Sonos de top van zijn soundbar portfolio een update gaf. De Sonos Arc, het "oude" vlaggenschip, is immers al meer dan vier jaar oud. Toen werd Dolby Atmos - geluid van boven - gepresenteerd als een belangrijke innovatie. En vandaag?
Vandaag wil de Sonos Arc Ultra, het nieuwe vlaggenschip, gezien worden als een soundbar die vanaf de grond opnieuw is uitgedacht. De Arc Ultra heeft een nieuw middelpunt: "Sound Motion" technologie, zoals Paul Peace, Sonos Head of Audio Platform Development, vertelt aan een aantal andere journalisten en mij tijdens het gesprek. Dit is een geluidsconversietechnologie die het mogelijk moet maken om een "nog grotere volheid van geluid" te produceren ondanks compactere luidsprekers.
De technologie, zo werd ons desgevraagd verteld, is afkomstig van Mayht, een start-up die Sonos overnam in 2022. En Sonos heeft nog steeds grote plannen met de expertise van Mayht, zegt Paul Peace. In feite herbergt de Arc Ultra, ondanks zijn iets smallere behuizing, al 14 drivers - drie meer dan zijn voorganger.
Tijd om naar de nieuwe soundbar messias te luisteren.
De Sonos Arc Ultra is iets breder geworden. Net geen 118 centimeter breed. Vergeleken met zijn voorganger, de Arc, is dat ongeveer drie centimeter meer. Behoorlijk lomp, zeker voor wie een vrij kleine tv heeft - de Arc Ultra torent uit boven een tv-schermdiagonaal van maximaal 49 inch. Voor kleine tv's in (mogelijk) kleinere woonkamers zou de Arc Ultra echter sowieso overkill zijn. Persoonlijk zou ik daar voor een Sonos Beamer gaan.
Aan de andere kant is de Arc Ultra ongeveer een centimeter minder hoog en een centimeter minder diep dan zijn voorganger. Dat klinkt als weinig. Maar het maakt een groot verschil in hoogte: Als de soundbar de infraroodsensor van de TV blokkeert, zal het in- en uitschakelen met de afstandsbediening je pols verkrampen. Samengevat:
Breedte: 117,8 cm
Hoogte: 7,5 cm
Diepte: 11,06 cm
Maar lomp betekent niet lomp - of zelfs lelijk. Integendeel. Op het eerste gezicht zijn de Arc Ultra en zijn voorganger bijna niet van elkaar te onderscheiden: Vergelijkbare grille, plus een ovale, minder hoekige vorm en alles in mat zwart of wit. Ik vind het stijlvol.
Onder het rooster zitten in totaal 14 drivers, die samen zorgen voor een 9.1.4 geluidssysteem. Er zijn ook 15 klasse D digitale versterkers. Concreet zijn dat:
Als dat allemaal een beetje te veel jargon voor je is, weet dan dat Sonos je een ongelooflijk breed en hoog geluidsbeeld belooft dat je laat denken dat er veel meer luidsprekers in de kamer staan dan alleen een enkele soundbar - zelfs boven je.
Ik wil hier een belangrijk haakje openen: Soundbar fabrikanten hebben het voortdurend over geweldig, kamervullend geluid dankzij geavanceerde 3D geluidseffecten waarvoor geen extra luidsprekers in de kamer nodig zijn. Hiervoor moet het geluid echter digitaal worden gemanipuleerd. Met andere woorden, er worden ingewikkelde berekeningen en algoritmes gebruikt om ervoor te zorgen dat je een geluid achter je hoort, ook al zijn er geen luidsprekers - de enige geluidsbron is de soundbar voor je. Wiskunde voor je geluid.
Wiskunde voor je oren, zeg maar.
Maar - en ik sluit het haakje weer: hoeveel algoritmen en technologieën jou en je oren ook proberen te misleiden - zolang er niet overal in de kamer luidsprekers staan zoals in de bioscoop, blijft de belofte van echt 3D-geluid pure marketing voor alle fabrikanten. Verwacht dus niet dat als er een helikopter door het beeld vliegt, je echt de helikopter boven je hoofd hoort als je geen plafondluidsprekers hebt.
Voor het testen kalibreer ik de Arc Ultra via de Sonos app. Het kalibreren gaat automatisch met de Trueplay-functie van de Sonos app: terwijl ik door de kamer schuifel en met mijn mobiel zit te frunniken, zendt de Arc Ultra sonarachtige signalen uit. Ik stel me voor hoe het een "bel" creëert, aangepast aan de plattegrond en de hoogte van de kamer, die later boven me wordt geplaatst. Zodat mijn oren later luidsprekers waarnemen waar er geen zijn.
Om je te helpen begrijpen wat ik bedoel, is hier een video van hoe de Sonos Beamer er drie jaar geleden uitzag (het principe is precies hetzelfde):
Apropos Trueplay: Dit is nu ook beschikbaar in een iets afgeslankte versie voor Android-telefoons; voorheen was dit alleen beschikbaar voor Apple-gebruikers. Dat is mooi, dan kunnen Android-telefoons nu tenminste ook goed kalibreren. Maar de versie van Apple, die er iets langer over doet om te kalibreren, is nauwkeuriger.
Nou dan. Om te horen hoe de Sonos Arc Ultra klinkt, luister ik eerst naar mijn gebruikelijke film- en muziekvoorbeelden met een extra subwoofer ingesteld (Sonos Sub 4) en surround speakers (Sonos Era 300) - de totale "thuisbioscoopervaring", zeg maar. Pas daarna verwijder ik de subwoofer en surround speakers om te horen hoeveel "slechter" dezelfde voorbeelden klinken en wat er precies "verloren" gaat vergeleken met het complete surround geluid.
Ik begin met de beste racescène uit "Ford vs Ferrari" - de scène die 's nachts plaatsvindt tijdens de 24 uur van Les Mans. De film is sowieso een van mijn absolute favoriete films. Daarom weet ik zo'n beetje precies hoe het geluid moet klinken.
Met subwoofer en surroundluidspreker: Het regent. Het zicht is verschrikkelijk. Maar zelfs door het oorverdovende concert van huilende motoren, gierende banden, krakende carrosserieën en het gekletter van de zware regen komt de stem van Miles duidelijk door. "Bloody hell!" vloekt hij in zijn onmiskenbare Britse accent, terwijl de auto's kraken en kreunen onder de enorme middelpuntvliedende krachten.
Dat is wat Miles zegt.
Daar draait het om bij Atmos.
Sonos Arc Ultra alleen: Allereerst sluit ik mijn ogen. Ik wil me concentreren op het geluid, niet op het beeld. Dan doe ik ze verbaasd weer open. "Wacht eens even, heb ik de subwoofer niet ontkoppeld?" vraag ik mezelf terwijl ik nog eens op de Sonos app kijk. Ja, dat heb ik. Ongelooflijk: de Arc Ultra zoemt zacht maar krachtig als ruige Miles het gaspedaal indrukt en de 550 pk sterke V8-motor van zijn Ford GT laat brullen. Er zijn geen krassen en geen koprollen. Een balans die ik nooit van een soundbar zou hebben verwacht als ik het niet zelf had gehoord.
De sound motion technologie is dus niet alleen maar marketingtaal. Het lost de belofte in om een bas te leveren die klinkt alsof hij uit een grote, volumineuze subwoofer komt, ondanks de ongelooflijk compacte dubbele conuswoofers.
Volgende voorbeeld: De film met Chris Pratt in de hoofdrol gaat over een oorlog die in de toekomst wordt uitgevochten en verloren. Mensen reizen daarom naar het verleden - ons heden - om versterking te halen in de vorm van kanonnenvoer. Dit is precies waar mijn geteste scène begint, die bijzonder uitdagend is voor geluidssystemen omdat het geluid ook van boven moet komen - verticaal geluid.
Met subwoofer en surroundluidspreker:Omringd door golvende energie en glinsterende bliksem opent een poort naar de toekomst met een daverende knal op het plafond van de hal: een wormgat dat Chris Pratt en zijn soldaten in zijn muil trekt. Dan de pure horror: Pratt, ik en tientallen andere tijdreizigers bevinden zich plotseling honderden meters boven de grond, midden in een wolk - en we storten neer. De wind sist overal vandaan. Het geschreeuw weerklinkt uit de luidsprekers aan de voorkant. Dan uit de achterste.
Eén ding is zeker: het geluidsbeeld is breed, krachtig en meeslepend - maar niet zo verticaal als ik me bijvoorbeeld herinner van Sony's HTA9-systeem. Vooral wanneer de soldaten de toekomst in worden getrokken, had ik meer verticaliteit in het geluid gewild. In plaats daarvan blijft het breed en volumineus, maar altijd op ongeveer hetzelfde niveau als ik.
Sonos Arc Ultra alleen: Hier gebeurt iets interessants: Als mijn oren me niet bedriegen, klinkt het geluid nu eigenlijk meer verticaal dan voorheen. Hoe komt dat? Misschien hebben de surround speakers links en rechts de verticale soundtracks van de Arc Ultra overstemd. Of misschien heb ik gewoon rare oren. Wat in het voordeel van het eerste spreekt, is dat het geluidsbeeld zonder surround speakers eigenlijk minder breed lijkt dan voorheen. Maar dat was te verwachten.
Wat fenomenaal blijft is de bas: Pratt kijkt naar beneden. Daken komen snel dichterbij; het moeten wolkenkrabbers zijn. De eerste ongelukkigen storten neer op harde steen. Botten breken. Lichamen worden verpletterd. De bas dreunt. Het dondert nog steeds om me heen. Dan zie ik hoe sommigen de daken missen en steeds verder vallen. Hun geschreeuw wordt stiller. De haren in mijn nek gaan overeind staan.
Ik heb een pauze nodig.
In typische Sonos mode kan de Arc Ultra ook worden gebruikt als een multiroom speaker - en het surround sound systeem, inclusief de twee Era 300's en de Sub 4, kan tegelijkertijd worden gebruikt. Voor deze test laat ik de opstelling met de Arc Ultra echter met rust.
Hoe klinkt dat? Heel goed. John Powell's "This is Berk" uit "How to train your Dragon" laat ik horen. Ik heb zijn muziek al gebruikt in mijn Sonos Arc getest. Zijn score heeft immers alles wat je nodig hebt voor een goede test: rustige, ontspannen passages, prachtig complexe architecturen en luide, triomfantelijke muziek.
Dus ik weet precies waar de bas moet rommelen - en waar ik de "punch" wil voelen.
De partituur begint met langzaam knorrende koperblazers. Ze spelen het thema van Berk, het Vikingdorp in de film. De trombones klonken al sterk en volumineus in de Arc. Dat doen ze natuurlijk nog steeds op Arc Ultra. Dan beginnen de strijkers. Ergens meen ik zelfs een klarinet te horen die elegant uitsteekt boven de drums op de achtergrond, terwijl ze zachtjes en rustig de beat zetten.
Minuut 1:10. De actie passages. Een complexe, moeilijke overgang. Sterk en vol. Uitdagend voor veel soundbars. Want het slagwerk bouwt op naar een crescendo. Een mannenkoor met diepe, rommelende stemmen is wild en ongetemd. De bas houdt gemakkelijk gelijke tred zonder één keer te krassen. Terwijl de denkbeeldige camera in de film over het dorp van de gekke Vikingen vliegt, die binnenkort draken berijden, vult de soundbar mijn woonkamer, zelfs zonder
surround speakers of een extra subwoofer.
Volgende nummer. Deze keer "Another Day of Sun" uit de film "La La Land". Het nummer is niet alleen jazz in perfectie, maar biedt ook een breed geluidsveld met veel instrumenten en zang. Dit stelt elke soundbar op de proef, vooral op het gebied van helderheid, dynamiek en ruimtelijkheid.
Ik word verliefd op het nummer in minder dan twee seconden - alweer. De pianist slaat op de toetsen en betovert mijn oren met speelse harmonieën. Dan, na acht seconden, de eerste "Hmpf"-stoot: de nylonborstels in de hoge frequenties strelen de drums. De stem van de zanger steekt boven het muzikale netwerk uit en vult de middelste kanalen met warme, diepe middenfrequenties en prachtige helderheid. Tot slot komt de contrabas erbij, die vanaf nu gezellig neuriet, terwijl de drums speels zorgen voor de ritmische drive op de achtergrond.
Daar heb je het weer, die sound motion technologie.
Eén klein puntje van kritiek: de aansluitingen. De Arc Ultra biedt nog steeds maar één HDMI eARC ingang. Dit is een beetje mager voor een soundbar in deze prijsklasse. Ten minste één extra HDMI 2.1-aansluiting zou wenselijk zijn geweest. In tegenstelling tot zijn voorganger wordt er dit keer niet eens een HDMI-naar-Toslink adapter meegeleverd als je TV geen ARC of eARC aansluiting heeft.
Dit maakt wel verschil voor het geluid. Hoewel de optische Toslink interface voldoende bandbreedte biedt voor surround sound zoals Dolby Digital 5.1, is het niet voldoende voor audioformaten met een hoge resolutie zoals Dolby Atmos of DTS:X. Dus als je Dolby Atmos afspeelt, ontvang je in dit geval alleen Dolby Digital 5.1 op de soundbar.
Ook belangrijk: Sonos en DTS hebben nog steeds problemen met elkaar - licentieproblemen. Hoewel de situatie is verbeterd ten opzichte van vroeger, kan Sonos nog steeds niet moderne DTS formaten afspelen zoals DTS:X of DTS Master HD in 3D of High-Res. Sonos ondersteunt tenminste al enige tijd DTS Digital Surround 5.1, wat in ieder geval beter is dan de eerdere conversie van alle DTS bronnen naar eenvoudig stereo.
In mijn getest met de Sonos Arc Ultra en een Samsung TV werden alle DTS Master HD audiotracks weergegeven als Dolby meerkanaals PCM 5.1 signalen, niet als DTS Digital Surround 5.1 signalen. Ik kan niet met zekerheid zeggen of dit te wijten is aan de TV of Sony UHD Blu-ray speler die DTS niet correct doorgeeft aan de soundbar, of aan de Arc Ultra zelf. Ik meen me echter te herinneren dat mijn LG TV in zulke gevallen een DTS Digital Surround 5.1 signaal aan de Sonos soundbar doorgaf.
Jep, audio kan soms een echte clusterfuck zijn.
De Sonos Arc Ultra laat opnieuw op indrukwekkende wijze zien dat soundbars niet langer alleen praktische toevoegingen zijn aan TV-systemen, maar nu een echt home cinema gevoel kunnen overbrengen. Met zijn herziene hardware, geleid door de innovatieve Sound Motion technologie, onderscheidt hij zich duidelijk van zijn voorganger, vooral op het gebied van bas: Ik heb nog nooit een soundbar zo volumineus en krachtig horen brommen. Maar zelfs met complexe geluidslandschappen - of het nu gaat om orkestrale filmmuziek, dynamische actiescènes of subtiele dialogen - maakt de Arc Ultra indruk met zijn indrukwekkende precisie en ruimtelijke diepte.
De 14 drivers en de 9.1.4-kanaals opstelling leveren een geluidsbeeld dat de kamer vult dankzij Dolby Atmos en zorgvuldige Trueplay-kalibratie. Het is vooral opmerkelijk hoe goed de Arc Ultra presteert, zelfs zonder extra luidsprekers. Hij creëert een breed, helder geluidsbeeld dat zelfs veeleisende scènes met hoge en lage tonen zuiver weergeeft.
Er zijn kleine compromissen in de aansluitingen. Het ontbreken van extra HDMI poorten en de nog steeds beperkte DTS compatibiliteit verminderen het universele gebruik enigszins. Maar als je genoeg ruimte en budget hebt voor dit eersteklas apparaat, zul je beloond worden met een geluidswonder dat zowel audiofiele muziekliefhebbers als filmfans in vervoering zal brengen.
Pro
Contra
Avonturen beleven en sporten in de natuur en mezelf pushen tot mijn hartslag mijn ritme wordt - dat is mijn comfortzone. Ik geniet ook van rustige momenten met een goed boek over gevaarlijke complotten en koningsmoordenaars. Soms raak ik meerdere minuten opgewonden van filmmuziek. Dit komt zeker door mijn passie voor cinema. Wat ik altijd al heb willen zeggen: "Mijn naam is Groot."