Uitgeprobeerd: Vipassana - wat 10 dagen stilte met me deed
Tien dagen in stilte doorbrengen in een meditatiecentrum klinkt als een trend voor ambitieuze spirituele mensen, mensen die op zoek zijn naar zingeving - of mensen in een midlifecrisis. De sale is echter gericht op iedereen - ongeacht geloof of meditatie-ervaring. Ik heb het getest, geleden en ervan genoten.
Vipassana meditatie, onderwezen door S.N. Goenka, zou ongeveer 2500 jaar geleden door Boeddha zijn beoefend en wordt volgens de Vipassana Association wereldwijd in 245 meditatiecentra in de sale aangeboden (stand november 2024). De typische introductiecursus bestaat uit tien dagen waarin je ongeveer tien uur per dag mediteert en "edele stilte" in acht neemt.
Ik ben al heel lang geïnteresseerd in meditatie. Ik heb herhaaldelijk geprobeerd een regelmatige meditatiepraktijk op te zetten met behulp van een of andere app - zonder succes op de lange termijn. Toen ik voor het eerst over Vipassana hoorde, was ik meteen verkocht. Ten eerste omdat ik klaar was voor de uitdaging en ten tweede omdat ik echt wat rust wilde brengen in mijn constante gepieker.
Stap 1: Zoek een plaats!
Ik heb me aangemeld bij verschillende centra op verschillende plaatsen in de wereld. Omdat het op donaties gebaseerde programma populair is. Inschrijflijsten worden soms midden in de nacht geopend en zijn in de vroege ochtenduren al vol. Ik moest eventuele gezondheidsbeperkingen aangeven, mijn geschiktheid en motivatie uitleggen en bleef hopen op een plek. Uiteindelijk had ik geluk in Nepal. Mijn 10-daagse cursus in Kathmandu begon op 1 juli 2024.
Dag 0 - En toen was het stil
Ik was echt zenuwachtig. Ik reisde voor de cursus door India en ontmoette verschillende mensen die al een Vipassana cursus hadden "gezeten". Ze vertelden me dat het intens was. Het was erger dan in de gevangenis zitten. Sommigen wilden ontsnappen. Toch raadde iedereen me aan om het te doen en zei dat het "levensveranderend" was.
Daar sta ik dan, ik lever mijn mobiel, mijn schrijfmateriaal en mijn boeken in - ik mag niet worden afgeleid. Aan het begin mag je spreken. De meeste van de ongeveer 30 deelnemers zijn hier voor de eerste keer, net als ik, en een paar zijn hier voor de tweede of zelfs derde keer. We nemen onze bedden apart voor mannen en vrouwen in een grote slaapzaal. Na het avondeten is er een meditatie en daarna heerst er stilte.
Het in acht nemen van de zogenaamde "edele stilte" op fysiek en mentaal niveau is bedoeld om de geest tijdens de cursus zo "zuiver" mogelijk te houden en geen nieuwe positieve of negatieve gedachten te ontwikkelen. In gevoelige uitzonderingsgevallen is het echter toegestaan om met de cursusleiders en leraren te praten.
Dag 1 - De gong gaat om 4 uur
De gong is onze constante metgezel. Wanneer we opstaan, wanneer we meditatie beginnen en beëindigen, wanneer we eten en wanneer we slapen. De gong bepaalt de beat. De gong communiceert met ons. Om 4 uur 's ochtends roept hij ons uit bed voor onze ochtendmeditatie. Opstaan gaat me verrassend gemakkelijk af, maar zodra ik in de meditatiehal zit, vecht ik tegen de slaap. Het is een twee uur durende beproeving, waarbij ik op mijn kussen friemel, steeds wegdroom in dromen en steeds weer bijna in slaap val. De bulderende opname van S.N. Goenka's keelzang kondigt het einde van mijn lijdensweg aan en ik vraag me voor het eerst af: Wat doe ik hier eigenlijk?
Zwijgend en starend naar de vloer gaan we stiekem ontbijten. De stoelen zijn zo ingedeeld dat we niet tegenover elkaar zitten. Geen oogcontact. We eten in alle rust, wassen ons af en gaan verder met mediteren. We mogen een deel van de volgende drie uur durende meditatie in de slaapzaal doen. Ik val meteen in slaap. De resterende vijf uur meditatie die dag zijn net zo onsuccesvol. Ik ben gefrustreerd.
Elke avond bekijken we opgenomen lezingen van S.N. Goenka, waarin hij de filosofie achter Vipassana en de techniek in meer detail uitlegt. Zijn woorden zijn vol begrip en humor, geven me nieuwe motivatie en helpen me om vergevingsgezinder te zijn. Tegelijkertijd spoort hij me aan om serieus en ijverig te zijn.
Dag 2 - Een nieuwe poging
Vandaag wordt beter, zeg ik tegen mezelf als ik om 4.30 uur weer op mijn meditatiekussen zit. Rond 4.32 uur valt mijn hoofd uitgeput naar voren. Geweldig. Dag twee gaat nauwelijks beter dan dag één. Ik ga steeds weer gemotiveerd zitten, maar verlies na een paar minuten mijn concentratie of blijf gewoon ongelooflijk moe. De maaltijdpauzes redden me. Meteen na aankomst ben ik bevriend geraakt met een van de deelnemers. Ik zie ook duidelijk de spanning bij haar. Ik wil haar graag troosten. Het voelt verkeerd om er niet voor elkaar te zijn.
Dag 3 - Het eerste dieptepunt
En het wordt niet beter. Ik ben minder moe, maar mijn gedachten blijven onherroepelijk afdwalen en ik kan gewoon niet stilzitten. Ik begin te begrijpen waarom anderen deze ervaring vergelijken met in de gevangenis zitten en eruit willen breken. Stoppen is voor mij uitgesloten, maar ik begin de uren te tellen: Nog 70 uur meditatie te gaan ...
Dag 4 - Nieuwe technologie, nieuwe kansen
Tot nu toe hebben we ons alleen hoeven concentreren op onze ingeademde en uitgeademde adem. Vandaag maken we kennis met "echte" Vipassana meditatie. We scannen van top tot teen door elk klein deel van ons lichaam en worden gevraagd om onze gewaarwordingen nauwkeurig te observeren zonder erop te reageren. Experimenteren met geavanceerde meditatie is goed voor me en geeft mijn geest een nieuwe taak. Hoewel mijn gedachten nog steeds ver afdwalen, geeft deze dag me een goede motivatieboost.
Bron: Ronja Magdziak
Dag 5 - Heb ik het over motivatie gehad?
In feite is mijn ochtendmeditatie nu mijn beste geworden en ik word steeds beter in het weerstaan van de constante drang om te bewegen, maar ik ben niet echt blij met mezelf. Wat is er mis met mij dat ik twee uur lang nadenk over de vraag of ik nog een zomerjurkje nodig heb in plaats van me te concentreren op de sensaties in mijn lichaam?
Dag 6 - IJverig werken
In de avondlezingen benadrukt S.N. Goenka hoe waardevol deze tijd is en dat we het meeste uit deze cursus moeten halen. En waar ben ik mee bezig? Ik plan een artikel voor een bruiloft waar ik binnenkort naartoe ga. Ik dacht dat ik tijdens de tien dagen bezig zou zijn met vitale, diepgaande gedachten; en ja, in sommige sessies analyseer ik mijn relatie met mijn familie of een ruzie met een vriend. Maar er zijn nog steeds geen grote, eye-openende momenten.
Dag 7 - Ik ben sterk
Vandaag lukte het me om met meer afstand naar mijn gedachten en gevoelens te kijken, ze voorbij te laten gaan en aanwezig te blijven. Al met al waren het misschien drie van de tien uur, maar ze gingen heel goed. Het voelde als een enorme doorbraak. Na deze sessies heb ik het gevoel dat ik zweef en voel ik me sterk. Is dat de "innerlijke vreugde" die je zou moeten ervaren? Ik weet het niet, maar het voelt veelbelovend.
Dag 8 - Wie is er voor je als alles voortdurend in beweging is?
Nadat ik eindelijk moeizaam de bij ons op voorraad liggende gedachten heb afgeworpen, komen er moeilijkere gedachten op mijn pad. In zijn lezingen benadrukt S.N. Goenka herhaaldelijk dat alles vergankelijk is, dus vasthouden aan dingen, mensen of gevoelens creëert alleen maar lijden. Maar dan overvalt het me als een klap: waarom zou ik me dan nog inspannen? Wat blijft er überhaupt over? En wie is er voor mij? Maar dan spreekt een klein stemmetje vanuit mijn binnenste: "Ik ben er voor mij." Plotseling ben ik gerustgesteld en vol vertrouwen.
Dag 9 - Had het niet eerder kunnen gebeuren?
Eindelijk gaat het heel goed. Ik zit rustig in de meditatiesessies. De gong kondigt de pauze aan voordat ik ongeduldig word. Zelfs nu verzink ik af en toe in dagdromen, maar dat is niet erg, tenminste dat denk ik. Twee tot drie uur achter elkaar mediteren is gewoon een hele klus. Tijdens de pauzes maak ik altijd dezelfde wandeling. Alles is routine en vredig, voor mijn part kan het altijd zo blijven.
Dag 10 - Mag ik de stilte terug, alsjeblieft?
Dag valt de gelofte van stilte. Ik ren naar de kokkin en beken mijn liefde voor haar, omdat haar eten mijn lichtpuntje was in de harde dagelijkse meditatieroutine. Ze spreekt geen Engels, maar ik weet zeker dat ze me toch begrijpt.
Om me heen verandert alles in een bijenkorf. De vele stemmen, gebaren en blikken overweldigen me. Het duurde nog geen tien minuten of ik wenste de stilte terug. Ik voel me gedwongen om mijn zegje te doen, om mijn successen en mislukkingen met de anderen te delen. Toch zou ik me liever weer terugtrekken en de onrust buitensluiten. Nu verlang ik naar stilte.
Dag 11 - Was het het waard?
Vandaag reizen we allemaal weg en moeten we de realiteit weer onder ogen zien.
Meditatie zat er voor mij niet meer in na het einde van de stilte. Met de terugkeer van de drukte om me heen kon ik geen rust meer vinden. Hebben de tien dagen stilte me dan helemaal geen goed gedaan?
S.N. Goenka beveelt aan om na de cursus minstens twee uur per dag Vipassana te beoefenen. Ambitieuze deelnemers slagen er daadwerkelijk in om dit te doen. Ik ben niet een van hen. Desalniettemin realiseer ik me nu, twee maanden terug in Duitsland, hoeveel invloed deze cursus op me heeft gehad. Ik ben veel rustiger en beheerster. Spoorwegchaos of mijn onvriendelijke buurman maken me niet meer zo snel boos.
Als mij op dag vijf was gevraagd of het de moeite waard was geweest, zou mijn zelfverzekerde antwoord "absoluut niet" zijn geweest. Nu hoop ik over een jaar of twee weer een cursus te volgen.
Omslagfoto: Ronja Magdziak
13 mensen vinden dit artikel leuk
Ronja Magdziak
Freie Autorin
ronja.magdziak@gmail.comFreelance tekstschrijver, bioloog en yogalerares. Gefascineerd door de natuur, lichaam en geest, ben ik een grote fan van frisse lucht en beweging en schrijf ik graag over alles wat goed voor ons is!
