Waarom staan er eigenlijk borstels op roltrappen?

De zeer droge zomer tot nu toe hangt aan mijn sneakers. Een bruine laag stof vertroebelt het witte leer. Ik neem de roltrap naar perron 17 op het hoofdstation van Zürich om de Interregio naar Lenzburg te nemen. Terwijl ik op de mobiele trede sta, vallen mijn ogen op de aan de zijkant gemonteerde borstel. Ik overweeg mijn schoen ermee schoon te maken, zoals ik vroeger als kind deed. Maar dan dringt zich al snel een grotere gedachte op:

Liften hebben borstels. Waarom eigenlijk?

De zogenaamde plintborstels hebben niets met reinheid te maken, ook al worden ze door mij niet alleen gebruikt voor het schoonmaken van schoenen. Ze worden gebruikt voor de veiligheid. Dit wordt bevestigd door het mediabureau van Schindler Zwitserland: "Er is een opening tussen de bodemplaat en de bewegende trede. Om het risico dat er iets in deze spleet komt zo klein mogelijk te maken, schrijft de roltrapnorm EN 115/1 sinds 2004 zogenaamde voetborstels voor bij nieuwe en vervangende installaties."Volgens de norm voorkomen deze dat roltrappassagiers (zoals roltrapgebruikers kennelijk correct worden genoemd) te dicht bij het voetstuk staan en dat hun schoenveters in de opening worden getrokken. Een scenario dat voor 2004 af en toe voorkwam.

Maar waarom kozen ze juist in de roltrapwereld voor borstels? Ook dat is in de roltrapnorm EN 115/1 in het fijnste ambtelijk jargon geregeld. "Ze (redactie: balustrade sokkels) moeten bestaan uit een stijf en een flexibel deel (bijvoorbeeld borstels, rubberen profielen)." Schindler Zwitserland legt dit iets eenvoudiger uit door te zeggen dat het flexibele materiaal voorkomt dat schoenen aan de zijvlakken blijven "plakken" als passagiers toch wat dicht bij de rand gaan staan.
.

Met deze kennis in het achterhoofd heeft schoenenpoetsen ineens helemaal geen zin meer. Aan de ene kant maakt de borstel toch niet goed schoon, aan de andere kant is het schoonmaken volledig in tegenspraak met het eigenlijke doel. Als je je schoenen te hard in de borstel drukt, kan in het ergste geval je schoenveter alsnog in de spleet van de roltrap blijven haken. Ik verander dus van gedachten en stap alsnog met vuile schoenen aan boord van de Interregio. Mijn tiener zelf zou verrukt zijn. Destijds bracht ik deze toestand specifiek teweeg om ongekoelde, helderwitte sneakers te vermijden.

Waarom stopt de wijzer van de stationsklok eigenlijk kort? Waarom is er popcorn in de bioscoop? En waarom kunnen drinkglazen niet in de recyclebak? Het dagelijks leven bevat vele raadsels die ik met onregelmatige tussenpozen probeer op te lossen. Als je een brandende vraag hebt, maar geen tijd om die te onderzoeken, stuur hem me dan per e-mail. Ik doe graag het vuile werk.