Wanneer is het perfecte moment om het slapende kind neer te leggen?
25/4/2024
Vertaling: machinaal vertaald
Het kind is eindelijk ingedommeld en je legt hem in zijn bedje. Even later is hij weer wakker en begint het feest opnieuw. Wat dit fenomeen inhoudt en welke rol een wieg hierin speelt.
Je draagt en wiegt je kind minstens duizend stappen door de kinderkamer tot hij eindelijk in slaap valt. Maar zodra je hem in zijn bedje legt, doet hij zijn ogen weer open. Dus je pakt hem op, loopt verder en wacht dit keer langer om er zeker van te zijn dat hij rustig en ontspannen slaapt. Maar nee, al snel wordt hij weer wakker en roept om je.
Wanneer kun je je slapende kind het beste neerleggen?
Bron: Buzzfeed
Er is er geen, dat is het slechte nieuws. Het goede nieuws is dat het "spelletje" niet ongewoon of verontrustend is. Het maakt deel uit van het dagelijks leven in veel gezinnen.
Dit is een "volkomen natuurlijk en competent hechtingsgedrag", benadrukt kinderslaapcoach Tilja Tanner. Waarschijnlijk ervaart het kind gewoon herhaaldelijk dat het plotseling alleen in zijn bedje ligt, net op het moment dat het ontspant, loslaat en indommelt. "Als een kind in slaap wordt gebracht, is het een beetje alsof je op de bank in slaap valt en dan wakker wordt in je bed. Het maakt je van streek en je vraagt je af wat er precies is gebeurd."
Leg neer terwijl het kind nog wakker is
Slapen betekent altijd een scheiding van je eigen bewustzijn - en van je verzorgers. In termen van evolutionaire biologie is het altijd het veiligst geweest om in de bescherming van de gemeenschap te slapen. In de prehistorie zouden kinderen die ergens werden neergelegd en dan rustig sliepen al snel het slachtoffer zijn geworden van wilde dieren. "Maar jonge kinderen realiseren zich niet dat we ons tegenwoordig geen zorgen meer hoeven te maken dat we in onze slaap verrast worden door een sabeltandtijger," legt Tanner uit.
Daarnaast weten kinderen pas rond de negen maanden - met zogenaamde objectpermanentie - dat papa en mama er nog steeds zijn, ook al kunnen ze ze niet waarnemen met hun zintuigen.
Met dit in gedachten is het duidelijk wanneer je een kind het beste neer kunt leggen: niet in slaap, maar als het nog wakker is. Zodat het weet waar het in slaap valt. En daar ook wakker wordt.
In kleine stapjes naar de grote taak
Het kind moet daarom leren in slaap te vallen op de plek waar het later zal slapen. En dat betekent liggen. Ouders weten het: een gigantische taak. Voor de meeste baby's en peuters is het het veiligst om in de armen van hun ouders in slaap te vallen, in ieder geval dicht bij hen - en zeker niet om wakker neergelegd te worden. Vooral niet alleen in een bedje in hun eigen kamer, waar lichamelijk contact nauwelijks mogelijk is.
Hoe doe je dat?
Hoe kom je er dan als ouders? "Stap voor stap", legt Tilja Tanner uit. Er zijn echter verschillende opties en geen gepatenteerde remedie. Zoals zo vaak het geval is, is het analyseren van het slaapritme de eerste stap. Als een kind iets nieuws moet leren, is het belangrijk om het juiste moment te weten om in slaap te vallen. En dan: vertrouwen opbouwen. "Ik raad aan om eerst samen de slaapsituatie te stabiliseren in de band met het kind en dan toe te werken naar meer zelfstandigheid." Dit kan vanaf ongeveer zes maanden.
Slapen is een regulerende situatie - de vraag is dus hoe je het kind kunt helpen om stap voor stap en op basis van hun leeftijd controle te krijgen over hun eigen slaap. "Bijvoorbeeld door de ouders eerst een slaapplek te laten creëren waar ze samen met het kind liggend in slaap kunnen vallen." Vervolgens moet de ondersteuning worden afgebouwd totdat het kind ook liggend naast de ouders in slaap kan vallen. "Voor veel kinderen is zelfstandig in slaap vallen in hun eigen bed pas mogelijk als ze al ervaring hebben opgedaan met in slaap vallen zonder direct lichamelijk contact."
Om dit te kunnen doen, hebben ze positieve ervaringen nodig om te begrijpen dat slapen een veilige toestand is. "Daarom is het heel zinvol om een baby veel te dragen, samen met ze te slapen en ze de ervaring te geven dat slapen veilig is en dat in slaap vallen heel gemakkelijk is," zegt de expert. "Onafhankelijkheid is gebaseerd op vertrouwen. En vertrouwen komt voort uit veel positieve ervaringen."
Kinderbedje ja, maar...
In ieder geval in het eerste jaar en daarna slapen veel kinderen beter in de aanwezigheid van hun ouders. Of dit nu in een bed op de grond is, een gezinsbed, een co-sleeper of in hun eigen bedje in de kamer van hun ouders: "Er is geen goed of fout. Het belangrijkste is dat iedereen zich prettig voelt bij de situatie." Zelfs een kinderbedje kan zinvol zijn, zegt Tilja Tanner. Bijvoorbeeld als één kant van het bedje kan worden verwijderd. "Dit geeft je de mogelijkheid om het als eerste stap naast het bed van de ouders te zetten als een groot extra bed. En tegelijkertijd kan het kind zijn eerste ervaring opdoen met een eigen bedje."
Maar wanneer moeten de kinderen geleidelijk in slaap vallen zonder ouderlijke steun? Ook hier: Volgens Tilja Tanner is er geen perfect moment. Uiteindelijk moet het goed zijn voor elk afzonderlijk gezin. "Met tweeënhalf en vijfenhalf jaar vallen mijn jongens elke avond zelfstandig in slaap in hun bed - met ons erbij," zegt ze. "We genieten er allemaal zo van!"
Dit artikel maakt deel uit van een meerdelige serie met Tilja Tanner over het thema slapen van kinderen. Heb je opmerkingen of vragen die je in de komende artikelen verduidelijkt wilt zien? Laat het weten in de comments of stuur me een email.
De volgende artikelen zijn al gepubliceerd:
Omslagfoto: Shutterstock/Rawpixel.com
Katja Fischer
Senior Editor
Katja.Fischer@digitecgalaxus.chMoeder van Anna en Elsa, aperitief expert, groepsfitness fanaat, aspirant danseres en roddel liefhebber. Vaak een multitasker en iemand die alles wil, soms een chocolade kok en koningin van de bank.