Help, hoofdluizen! Hoe kom je van die vervelende parasieten af?

Kriebelt je hoofd? Dat is vaak geen goed teken. Vooral niet voor ouders - want kinderen die aan hun hoofd krabben, zijn meestal geen teken dat ze aan het broeden zijn, maar dat een onwelkome gast, namelijk de hoofdluis, op bezoek is geweest.

Haal de kammen tevoorschijn, trek de plastic handschoenen aan en maak het luizenbestrijdingsmiddel klaar! Hier is de belangrijkste informatie over hoofdluis en hoe je van de ongewenste indringers afkomt.

Hoofdluizen: onschuldige maar vervelende parasieten

De beschrijving van een hoofdluis kan je maag doen omdraaien. Volgens een informatieblad van de stad Zürich "leven hoofdluizen uitsluitend op het menselijk hoofd en voeden ze zich met menselijk bloed." Ewww, yuck!

In feite is de hoofdluis een parasiet die afhankelijk is van een specifieke gastheer: de mens. Of, om precies te zijn, op hun hoofd. Op ongeveer de negende dag van haar vijf weken durende leven legt de volwassen vrouwelijke hoofdluis elke dag ongeveer vijf eitjes. Ze zijn ongeveer zo groot als een zandkorrel. Na uiterlijk tien dagen komen de larven uit en wat overblijft is de neet - een lege eierschaal. Dagelijks zuigt de jonge hoofdluis (larve of nimf genoemd) nu bloed, totdat hij na negen dagen zijn volledige grootte van drie tot vier millimeter heeft bereikt.

Op LausInfo.ch (pagina in het Duits) - een nuttig informatieplatform over dit onderwerp - kun je te weten komen hoe de hoofdluis eruitziet en in welke omgeving de larve zich bijzonder prettig voelt.

Hoofdluizen zijn irritant maar ongevaarlijk en kunnen met succes worden behandeld. Ze komen over de hele wereld voor, maar brengen in Midden-Europa geen ziektes of ziekteverwekkers over.

Overdracht: hoe hoofdluizen zich verspreiden

Nog een stukje goed nieuws: hoofdluizen kunnen niet vliegen of springen en komen alleen in contact met nieuwe gastheren door direct hoofdcontact. Maar met hun poten, die voorzien zijn van klauwachtige uitsteeksels, kunnen ze gemakkelijk door het haar klimmen. Zo kunnen ze zich snel verspreiden door nauw sociaal contact. Direct haarcontact komt vooral voor bij kinderen die spelen en hun hoofden dicht tegen elkaar aan houden, waardoor de luizenplaag zich snel verspreidt.

Het Duitse href="luizenpluizenpluizenpluizenpluizen".

Het Duitse Robert Koch Institute voegt toe: "Indirecte overdracht is in zeldzame gevallen ook mogelijk via voorwerpen die korte tijd samen worden gebruikt, bijvoorbeeld kammen, haarborstels of hoofddeksels. Huisdieren zijn geen dragers omdat de hoofdluis uitsluitend op de menselijke hoofdhuid leeft."

Tussen haakjes: de overdracht van hoofdluis is geen kwestie van hygiëne. Helaas beschermt zelfs veelvuldig haren wassen je niet tegen een luizenplaag. En nee, luizen zijn niet alleen een probleem voor kinderen. Elk nauw lichamelijk contact in het gezin heeft invloed op alle hoofden.

Heb ik hoofdluis? Symptomen van een besmetting

Het meest voor de hand liggende teken van een luizenplaag is een jeukende hoofdhuid. Een luizenplaag wordt echter pas bevestigd wanneer levende hoofdluizen op de hoofdhuid worden gevonden. Het belangrijkste symptoom van jeuk wordt veroorzaakt door de steken van de larven, die (versterkt door krabben aan de hoofdhuid) ook bacteriële superinfecties kunnen veroorzaken.

Dit veroorzaakt een ander mogelijk luizensymptoom: luizeneczeem. De uitslag verschijnt meestal achter de oren, in de nek of op het achterhoofd. Er kan een plaatselijke zwelling van de lymfeklieren optreden, maar het kan ook zijn dat het helemaal geen symptomen zijn. Dan zit er niets anders op dan met het blote oog te zoeken naar eitjes in je haar, streng voor streng - als je er vindt, heb je waarschijnlijk ook een luizenplaag.

Help! Wat nu?

Als je levende hoofdluizen in het haar van je kinderen vindt, is het eerste wat je moet doen praten. Hoewel er in Zwitserland geen wettelijk bindende verplichting is om hoofdluis te melden, kan de overdracht alleen worden ingedamd door snel te communiceren. In het geval van een luizenplaag verschillen de richtlijnen voor ouders en scholen sterk van kanton tot kanton. De aanbevelingen zijn vaak gebaseerd op internationale richtlijnen voor het bestrijden van een luizenplaag voor overheden, ouders en scholen.

Voor ouders betekent dit: als je luizen in het haar van je kinderen vindt, moet je zo snel mogelijk je directe omgeving informeren. Dit betekent de school, het kinderdagverblijf, de naschoolse opvang, kennissen, je werkgever en de buren.

Start onmiddellijk met de behandeling en houd de situatie daarna ongeveer twee weken in de gaten, want in die tijd kunnen er nieuwe larven uitkomen.

Zelfs als je kinderen luizen hebben, kunnen ze nog steeds naar de klas of de naschoolse opvang. Het is wel aan te raden om lang haar vastgebonden te laten tot de behandeling voorbij is. Je bent niet verplicht om thuis te blijven als je luizen vermoedt.

Voor scholen moet een hoofdluizenspecialist worden ingelicht zodra een kind in de schoolklas hoofdluis heeft. . Zij controleren de hele klas op levende luizen en verwijderen ze zo nodig met een luizenkam.

Hoofdluis behandelen

Als je levende luizen op je hoofdhuid ziet, is het belangrijk om meteen te beginnen met behandeling. Als je echter alleen eitjes of neten vindt - alleen getrainde specialisten kunnen het verschil zien - moet je de situatie 14 dagen lang twee keer per week controleren met een luizenkam. Als er in die tijd nieuwe larven uitkomen, moet je met de behandeling beginnen.

De behandeling wordt uitgevoerd met een hoofdluismiddel, pediculociden genoemd. Deze variëren in hun effectiviteit, en larven kunnen ook uitkomen na de eerste behandeling, daarom wordt een tweede behandeling na acht tot tien dagen sterk aanbevolen. Volgens de bijsluiter laat je het product tussen 15 minuten en een uur inwerken (afhankelijk van het product) en spoel je het daarna grondig uit.

De kleine parasieten kunnen uit nat haar worden gekamd en je kunt de benodigde luizenkam meestal bij elke apotheek kopen. In vier sessies, uitgevoerd op dag 1, 5, 9 en 13 na het begin van de behandeling, wordt het pas gewassen, natte haar streng voor streng doorgekamd om de eitjes en larven te verwijderen.

Het Robert Koch Institute heeft de luisparasieten onderzocht.

Het Robert Koch Instituut beveelt deze procedure aan, omdat studies aantonen dat het leidde tot succesvolle ontluizing bij 57 procent van de getroffen kinderen. Blijf de hoofdhuid controleren op pas uitgekomen larven gedurende twee weken na het voltooien van de behandeling en herhaal de behandeling zo vaak als nodig is.

Kijk uit voor hoofdluismiddelen: veel middelen falen bij testen

De vraag welk product het meest effectief is tegen hoofdluis is er een die veel ouders bezighoudt. In principe zijn er chemische en fysisch werkende pediculociden. Volgens "Luizeninfo" zijn chemische luiswerende middelen echter in 2022 in Zwitserland stopgezet. Hoewel de insecticiden hoofdluizen en larven met succes doden, vormt de giftige behandeling een gezondheidsrisico. Bovendien ontwikkelt het lichaam snel resistentie tegen het chemische middel, wat niet handig is bij terugkerende luizenplagen.

Physisch werkende pediculociden zijn minder problematisch: hier vloeit een laagviskeuze stof, meestal siliconenolie, in het ademhalingssysteem van de hoofdluis en blokkeert de ademhalingsopening van de luizeneieren. Over het algemeen beloven veel luizenproducten op de markt meer dan ze waarmaken. Ouders melden dat ze de kleine kruipertjes zien, zelfs na (herhaalde) behandeling met luizenshampoos. Daarom is het zo belangrijk om het hoofdluismiddel op meerdere dagen te gebruiken. In een controlestudie uit 2015 (in het Duits) van de 15 best verkochte luizenmiddelen konden slechts vier fabrikanten de effectiviteit van hun product aantonen. Ze zijn effectief tegen hoofdluis, zijn zacht voor de hoofdhuid en vormen geen risico op allergieën. Alle fabrikanten gebruiken fysiek werkende pediculociden en deze zijn gemakkelijk verkrijgbaar op de Zwitserse markt.