Luistert er eigenlijk niemand meer?

Hoe goed kun je luisteren? Niet alleen horen. Maar luisteren. Vragen stellen. Begrijpen. Helaas is dat tegenwoordig een zeldzaamheid. Ons ego of onze smartphone staan te snel in de weg. We durven te wedden dat je de volgende jongens en meisjes al hebt ontmoet - of jezelf erin herkent:

De doorschuiver

Je vertelt hoe geweldig je wintervakantie was. Als je over een hoogtepunt begint te praten, trekt de doorschuiver je aandacht zonder dat je het door hebt. "Oh, daar was ik vorig jaar ook, toen ontmoetten Cordula en ik deze man tijdens de après-ski..." Dat was het dan voor je vakantie.

De troefkaart

Gerelateerd aan de doorschuiver is de doorschuiver. Ze komt in beeld als je over een probleem praat. Bijvoorbeeld je kind dat niet goed slaapt. "Wat, drie uur? Dat is niets! Die van mij sliep maar een uur per keer." Het maakt niet uit wat je hebt meegemaakt: De overachiever heeft het minstens drie keer heftiger ervaren.

De gedwongen helper

De dwingende helper grijpt ook in als er problemen ontstaan. In plaats van je gedachten en gevoelens de ruimte te geven, hebben ze al een lijst met 15 adviezen klaar - waar je nooit om hebt gevraagd. Een andere mogelijkheid is dat ze je steun opdringen. "Kom op, ik ga met je mee naar de singlesmeeting!" - "Hm ... ik weet het niet" - "Oh nee, dat doe ik graag."

De proseliet

Je hoeft niet eens om de mening van de proseliet te vragen, ze dringt hem vanzelf aan je op. Je opmerkingen worden vaak gevolgd door een frons, een kritische blik en een antwoord als: "Echt waar? Maar dat weet je al ..." Wat volgt is een hele reeks argumenten die haar mening onderbouwen. De proseliet geeft het pas op als je het met haar eens bent.

De verstrooide

Je zit nooit recht tegenover de verstrooide persoon. Tussen jullie in zit of een smartphone, een laptop of een gedachte waar hij of zij bij stilstaat. Terwijl je praat, blijven hun ogen naar beneden dwalen, de ruimte in of naar een punt achter je. Er kan overal wel iets spannenders liggen te wachten.

De gatenvuller

Je moet niet te lang op adem komen als je met een gatvuller praat. Want waar ze niet tegen kan zijn denkpauzes. Zodra het een paar seconden stil is, zal ze vervolgvragen stellen waar ze al over nadacht terwijl jij nog aan het praten was. En jij bent alweer vergeten waar je eigenlijk op uit was.

De nep-geïnteresseerde

De nep-geïnteresseerde lijkt op het eerste gezicht geïnteresseerd: "Hoe is het met je vrouw?" Nadat je zijn vraag hebt beantwoord, is de dialoog echter voorbij. Een follow-up of vervolgvraag? Helemaal niets. Er valt een ongemakkelijke stilte tussen jullie. En de persoon die geïnteresseerd lijkt, gaat er natuurlijk van uit dat jij het gesprek op gang brengt. Waarom zou hij daar ook voor 50 procent verantwoordelijk voor moeten zijn?

Goede bedoelingen

Zijn we vergeten hoe we goed moeten luisteren? Ja en nee. We hebben het nooit echt geleerd. Wetenschappers geloven dat dit niet alleen de belangrijkste reden is voor veel mislukte relaties en mislukte professionele onderhandelingen, maar ook voor politieke geschillen en zelfs oorlogen. Nu, aan het begin van het jaar, is het perfecte moment voor jou en mij om een voornemen te maken om beter te luisteren. Het non-fictie boek "De verloren kunst van het luisteren" geeft je een aantal goede tips. Hier zijn de belangrijkste punten voor mij:

• Neem jezelf terug: Als iemand je vertelt over iets wat je al hebt meegemaakt, moet je het niet "afratelen", maar de ander laten vertellen. Of: Ga kort in op je ervaring, maar kom dan terug bij de ander à la: "Vertel me hoe je het hebt ervaren."
• Geen ongevraagd advies: Als iemand je een probleem beschrijft, moet je niet meteen met een konvooi aan tips komen. Het is beter om de ander aan het woord te laten en geïnteresseerde vragen te stellen. Op deze manier kun je de ander naar de juiste oplossing leiden. Als je niet zeker weet wat ze nodig hebben, vraag het dan: "Wil je advies? Of zal ik gewoon naar je luisteren?"
• Erken gevoelens: Als iemand je een probleem beschrijft, moet je geen wedstrijd beginnen over wie iets intenser heeft ervaren. Dat is sowieso zinloos. Niemand neemt een situatie immers op dezelfde manier waar.
• Luister naar meningen: Zelfs als je een mening niet deelt, moet je er voortaan beter naar luisteren en vragen: "Wat bedoel je precies?" of "Kun je me dat uitleggen?" Je hoeft niet te streven naar een compromis of een overeenkomst. Het is genoeg om het standpunt van de ander te begrijpen. Je zult er zeker iets van leren.
• Begrijp de stilte: Je moet de ander genoeg tijd geven om na te denken. Stilte betekent niet dat het gesprek slecht verloopt. Integendeel: als iedereen niet al een vervolgvraag in gedachten heeft, maar spontaan reageert op de ander, kan een gesprek meer diepgang krijgen. MAAR: Beide partijen zijn ook verantwoordelijk voor het op gang houden van het gesprek.
• Oprechte interesse: Simpelweg vragen om gevraagd te worden is onzin. Als je een thema aansnijdt, moet je ook vervolgvragen stellen en echt iets over de ander te weten willen komen. Anders kun je het beter helemaal niet vragen.
• Erbij zijn: Tijdens een gesprek moet je niet op je smartphone kijken of in je hoofd je todo's doornemen. Als je er fysiek bent, moet je er ook mentaal zijn.

Geheim recept: stel vragen

Luister je nog? Nog één ding: net als ik zul je in gesprekken onvermijdelijk in bovenstaande valkuilen trappen. Jezelf veroordelen helpt niet. Het belangrijkste is dat je je dit realiseert en werkt aan je luistervaardigheden. Vragen kunnen je hierbij helpen. Je kunt bijna altijd gebruik maken van:

• "Wat bedoel je precies?"
• "Hoe is dat voor jou?"
• "Hoe voel je je daarbij?"
• "Kun je me dat uitleggen?"
• "Wil je me er meer over vertellen?"

Je zult veel betere gesprekken hebben op deze manier, omdat de persoon met wie je praat zich echt voor je zal openstellen. Waarom? Omdat je ze niet alleen hoort, maar ook ziet. En dat is waar luisteren echt over gaat.

Ben je zelf een goede luisteraar? Hoe zou je je willen verbeteren? En welke tips heb je? Vertel het de community en mij in een reactie.