Nikon Z 8: hou je mond en neem mijn geld aan

Kan ik alsjeblieft een Nikon Z 9 krijgen, maar dan kleiner, lichter en goedkoper? Natuurlijk! De Z 8 heeft dezelfde sensor, dezelfde processor en dezelfde autofocus. Bovendien zijn de afwegingen die je moet maken ten opzichte van de duurdere Z 9 minimaal.

Net als de Z 9 is de Z 8 een camera voor professionals - of voor amateurfotografen met ultrahoge verwachtingen. Wat betreft het doel is de Z 8 een allround camera - in plaats van een bepaald expertisegebied, kan hij alles goed. Hetzelfde geldt voor de Sony Alpha 1 of de Canon EOS R5. Met dit in gedachten bespreek ik hier de verschillen tussen deze modellen.

Camera

Nikon Z 8

45.70 Mpx, Volledig formaat

32

Camera

Nikon Z 8

45.70 Mpx, Volledig formaat

32

Goede grip

De Z 8 is met 910 gram lichter dan de Z 9 van 1340 gram. Toch is het nog steeds een beetje een baksteen. De Sony Alpha 1 weegt 739 gram en de Canon R5 738 gram.

Voor een camera zonder geïntegreerde batterijgrip is de Z 8 erg groot. Dat is niet per se een nadeel - als je grote handen hebt, is hij heel gemakkelijk te bedienen. De handgreep heeft een goede grip, niet alleen door de vorm, maar ook door het materiaal. Het is zo gripvast dat het bijna een beetje plakkerig aanvoelt. Maar dat stoort me niet. De ergonomie is prima - in mijn ogen althans. Op de Z 8 zit de joystick precies op de goede plek.

De knoppen zijn op de bekende Nikon manier geplaatst. Canon daarentegen verandert de laatste tijd de indeling bij elk nieuw model. Nikon heeft een duidelijk concept voor de bediening van het apparaat en houdt zich daaraan. Dit houdt ook in dat je niet elke knop zelf in kaart kunt brengen. Hoewel dit een nadeel kan zijn, zie ik het meer als een pluspunt; het is de enige manier om ze zinvol en correct te labelen. Nu we het er toch over hebben: als je de achtergrondverlichting van het scherm aanzet, lichten de knoppen op met een vaag licht. Dit is erg handig in het donker.

Zoeker: zeer goed ondanks middelmatige resolutie

De zoeker heeft een lage resolutie voor een topmodel. Zelfs middenklasse camera's zijn uitgerust met 3,69 miljoen megapixels, waarbij topmodel Sony Alpha 1 9,4 miljoen pixels bereikt. Desondanks geniet ik echt van het fotograferen met deze zoeker. Het beeld is groot, reageert snel en is vooral uitzonderlijk helder. Al deze factoren kunnen worden verminderd om de levensduur van de batterij te verlengen. Tijdens continu fotograferen heb je een regelmatig live beeld, zonder black-out of jittering.

Het scherm kan zowel horizontaal als verticaal worden uitgeklapt, waarbij de laatste ook een hoek van 90 graden kan bereiken. Het handvat om het scherm verticaal uit te klappen is klein en je moet er behoorlijk hard aan trekken. Wat ontbreekt is 180 graden rotatie voor selfies. Het is niet zo dat de Z 8 een vlogcamera is. Je kunt jezelf echter wel op je smartphone zien, mits je de camera verbindt met de Snapbridge app. Een andere optie is om een veldmonitor zoals de Godox GM55 op de camera te schroeven.

Snelheid: in de snelle baan

De Z 8 is net zo snel als de Z 9. Met andere woorden, erg snel. Hij heeft een gestapelde sensor - momenteel het meest geavanceerde en duurste type sensor dat er is. Het ontwerp maakt een bliksemsnelle uitlezing van de sensor mogelijk, waardoor er geen mechanische sluiter meer nodig is. De Z 8 en Z 9 hebben er dus geen ingebouwd. De sensor is nog steeds beschermd tegen stof bij het verwisselen van lenzen dankzij een beschermende sluiter.

De continue opnamesnelheid is 20 RAW-beelden per seconde. Met JPEG kun je 30, 60 of 120 beelden krijgen. Bij 60 beelden per seconde wordt slechts één deel van de sensor gebruikt, waardoor de beeldhoek en de resolutie kleiner worden. Hierdoor komt hij op 5392 × 3592, een goede 19 megapixels. Bij 120 beelden krijg je de typische uitsnede, maar alleen bij een resolutie van 11 megapixels (4128 × 2752).

De Canon EOS R5 kan ook 20 RAW-opnamen per seconde maken. Deze heeft echter geen gestapelde sensor. Dat betekent dat je het risico loopt op rolling shutter, waardoor bewegende motieven er vervormd uitzien. Om dit te voorkomen moet je de mechanische sluiter gebruiken, waarmee je maar 12 beelden per seconde krijgt. De Sony Alpha 1 heeft een gestapelde sensor en kan 30 beelden maken, maar alleen met lossy RAW. De rest van de tijd haalt hij er ook 20.

Het buffergeheugen van de Nikon Z 8 is met 21 RAW opnames vrij klein voor zo'n dure camera. Een klein buffergeheugen betekent over het algemeen dat de camera zijn maximale continue opnamesnelheid niet lang kan volhouden. De huidige supersnelle geheugenkaarten compenseren dit echter. Het duurt ongeveer 3 seconden of 60 RAW beelden voordat het langzamer gaat. Bij 15 beelden per seconde gebeurt dit niet meer.

Nu we het toch over geheugenkaarten hebben, de Z 8 heeft in tegenstelling tot de Z 9 maar één CFexpress kaartsleuf. De andere is UHS-II - de snelste standaard voor SD-kaarten, maar nog steeds langzamer dan CFexpress. De Sony Alpha 1 is hier in het voordeel, omdat beide kaartsleuven zowel SD als CFexpress kunnen bevatten. Dit is mogelijk omdat hij CFexpress type A gebruikt, dat kleiner is. Op de Canon R5 is het hetzelfde verhaal als op de Z 8.

Bij sport- en natuurfotografie vind ik het erg handig om een camera te hebben die fotografeert met de ontspanknop half ingedrukt, zodat ik beelden kan opslaan voordat ik de ontspanknop helemaal indruk. De Z 8 kan dit; een functie die Nikon pre-release capture noemt. Je kunt drie verschillende pre-capture intervallen instellen, waarvan de langste één seconde is. Net als bij de Z 9 werkt dit echter alleen bij snelheden van 30, 60 en 120 foto's per seconde, dus alleen JPEG. Gezien de verwerkingskracht van deze camera lijkt pre-capture met RAW me technisch mogelijk en ik hoop dat Nikon dit met een firmware update zal leveren. Per slot van rekening heeft Nikon de huidige pre-capture functie van de Z 9 alleen mogelijk gemaakt met een firmware update.

Autofocus: hetzelfde als op de Z 9

Net als de Z 9 heeft de Z 8 493 autofocuspunten. Scèneherkenning kan worden toegepast op mensen, dieren, voertuigen en vliegtuigen. Het werkt niet op elk dier; het algoritme is getraind op honden, katten en vogels. Je kunt aangeven naar welke onderwerpen je wilt dat de camera zoekt, maar dat hoeft niet. Er is namelijk ook een automatische modus die de camera zelf laat detecteren wat er gefotografeerd wordt.

Tijdens de paar dagen dat ik de camera uitprobeerde, kon ik geen realistische dieren- of sportscenario's testen, deels omdat ik geen telelenzen had. Vergelijken met andere camera's is sowieso moeilijk omdat elke situatie anders is. YouTuber Jared Polin wijst hier ook op tijdens zijn directe vergelijking van de oogdetectie autofocus op de Nikon Z 9, de Canon R5 en de Sony A1. In een nieuwe video over de Z 8 zegt Polin dat hoewel de autofocus erg goed is, de scènedetectie nog steeds niet kan tippen aan de toptoestellen van Canon en Sony. In de video hieronder kun je de tracking zelf zien en je eigen conclusies trekken. Maar zoals ik al zei, elke situatie is anders.

In mijn eigen eenvoudige testvideo werkt de oog- en gezichtsherkenning probleemloos. De camera herkent mijn oog ook vanaf de zijkant. Als ik met mijn gezicht naar voren kijk, herkent hij beide ogen en stelt hij scherp op het oog dat het dichtst bij is. Aan het begin van de video kun je zien dat de camera mijn gezicht heeft gedetecteerd, maar nog niet heeft scherpgesteld. Dit kan worden aangepast in de instellingen. Voor video's is een lage snelheid ingesteld om te voorkomen dat de autofocus nerveus rondspringt.

Als alternatief voor scèneherkenning biedt de autofocus van de Z 8 ook 3D-tracking. Hierbij wordt het scherpstelveld gebruikt om het te volgen object te selecteren. De camera beweegt dan het scherpstelveld met het onderwerp mee. In principe werkt 3D-tracking met elk motief. Persoonlijk denk ik dat het betrouwbaar werkt.

Video: een krachtpatser

De Nikon Z 8, de Canon R5 en de Sony A1 kunnen allemaal 8K video opnemen. De Nikon is echter de enige van de drie die dat kan met 60 fps - in RAW formaat. Niet alleen dat, maar de maximale videoresolutie is 8256 × 4644 pixels. Ondertussen biedt Sony UHD-II in 8K - 7680 × 4320 pixels.

Wie heeft daar eigenlijk baat bij? Bij filmen in 8K gaat het er vooral om dat je het beeld achteraf kunt bijsnijden en toch een 4K resolutie kunt bereiken. Omdat dit vooral van belang kan zijn bij het maken van dierenopnamen, zijn vloeiende bewegingssequenties met 60 fps ook welkom.

De snelheid van de camera heeft ook invloed op 4K. Deze haalt 120 fps, en 60 fps zelfs met maximale scherpte. Hiervoor moet ik "geavanceerde oversampling" activeren. Oversampling is overigens wanneer een camera het 4K-beeld comprimeert vanuit een hogere resolutie. Dit levert een scherper beeld op, maar kost enorm veel rekenkracht. Daarom kunnen zelfs de allernieuwste camera's dit vaak alleen met lage beeldsnelheden tot 30 beelden per seconde. Met geavanceerde oversampling bereikt de Z 8 een scherp beeld bij 4K60, net zo goed als bij 4K30. Ik ben er tijdens mijn test niet achter gekomen of de camera uiteindelijk oververhit zou raken.

In de volgende afbeeldingen zie je een fragment van 750 pixels breed van een 4K videobeeld, opgenomen met verschillende framerates en kwaliteitsinstellingen. De kwaliteit is over het algemeen iets beter in de originele video, omdat onze website de beelden ook comprimeert. Desondanks is goed te zien dat 60 fps met oversampling net zo goed is als 30 fps.

Beeldkwaliteit: behoorlijk, maar nauwelijks vooruitgang

De beeldkwaliteit van de sensor beoordeel ik als zeer goed. Bij 6400 ISO zijn de beelden slechts zwak ruisachtig, en door te verkleinen verdwijnt deze ruis vaak helemaal. Zelfs in het hoge ISO-bereik vervagen de kleuren niet.

Ik kan geen systematische, directe vergelijking met de concurrentie maken. Mijn algemene indruk is dat beeldruis en dynamisch bereik de afgelopen jaren nauwelijks zijn veranderd en dat alle fabrikanten ongeveer op hetzelfde niveau zitten. De rankings op DxOMark.com bevestigen die indruk. De Z 9, en daarmee de Z 8, staan nek aan nek met de Sony A1. Beide staan achter de Nikon D850 uit 2017. De verschillen zijn over het algemeen minimaal.

Dit betekent dat je niet snel wonderen kunt verwachten. Als je veel aan nabewerking moet of wilt doen, zal het beeld ruis gaan vertonen, net als bij elke andere camera. Om bijvoorbeeld van de bovenste foto de foto hieronder te maken, is een serieuze ingreep nodig. Voor een ruisarme foto zou een statief en bracketing hier de oplossing zijn geweest.

De rest: functies in overvloed

Door de menu-items van de camera bladerend, dringt het tot me door dat mijn recensie slechts een tipje van de sluier oplicht. Zo is er de sterrenlichtweergave, die een livebeeld aanzienlijk helderder maakt, zodat je niet alleen maar zwart ziet als je 's nachts foto's maakt. Dan is er nog de HLG instelling, die ervoor zorgt dat het HEIF bestandsformaat wordt gebruikt in plaats van JPEG. Dit geeft afbeeldingen een kleurdiepte van 10 bits in plaats van 8, waardoor ze er anders uitzien - in ieder geval op de camera - met minder uitgebleekte schaduwen en minder overbelichte pieken. HEIF kan ook worden gebruikt voor video's. Daarnaast zijn er talloze instellingen. Een in het bijzonder die ik wil benadrukken is de optie om de snelheid te selecteren voor het verplaatsen van de scherpstelpunten. Hiermee kan ik snel bewegen zonder voorbij het doel te gaan.

De batterijduur ligt volgens de CIPA-normen ongeveer tussen die van de Sony Alpha 1 en de Canon EOS R5 in. Let wel, deze waarden zijn bijna volledig theoretisch - de CIPA-methode uit 2003 doet de toepassing van de camera's van vandaag geen recht. Het is erg afhankelijk van de camera-instellingen en, nog belangrijker, de manier waarop je filmt en fotografeert. Zonder metingen te hebben gedaan, heb ik het idee dat de batterijduur van de Z 8 ergens tussen oké en goed in zit. De Z 9, met zijn vaste verticale grip en enorme batterij, is hier duidelijk in het voordeel.

Conclusie: zo goed als ik had verwacht

Toen ik hoorde over de Z 8, was mijn reactie: "Hou je mond en neem mijn geld." De mogelijkheden van de Z 9 zijn al lang bekend. Er waren ook weinig verrassingen in petto tijdens mijn review - eigenlijk maar één. Ik was verbaasd over hoe goed de zoeker is, ondanks de relatief lage resolutie.

Net als zijn grote zus is de Z 8 een allrounder die in staat is om de Canon EOS R5 of de veel duurdere Sony Alpha 1 te evenaren. Op het gebied van scèneherkenning loopt hij waarschijnlijk iets achter op de concurrentie. Qua videomogelijkheden zie ik hem echter als de beste van de drie. De Z 8 zou bijvoorbeeld interessant kunnen zijn voor natuurfotografen die ook video's willen maken.

Dat gezegd hebbende, raad ik je af om een impulsaankoop te doen. Over een investering als deze moet goed worden nagedacht. Ten eerste moet de Z 8 passen bij je voorkeuren voor bediening en camerabody. In mijn geval is dat zo, omdat ik al sinds 2004 Nikon camera's gebruik. Als je nieuw bent met een bepaald systeem, geeft dat je ook stof tot nadenken, omdat je de beschikbare objectieven moet meenemen in je aankoopbeslissing. Neem bijvoorbeeld Nikon, dat in tegenstelling tot Sony (nog) geen super-teleobjectief onder de 2.000 frank heeft. Dit relativeert de veel lagere prijs van de camera in vergelijking met de Sony Alpha 1 een beetje. Wat Nikon wel heeft, is een lichtgewicht 400 mm supertelefoto met f/4.5, die je bij de concurrenten niet kunt krijgen. In principe moet je nadenken over welk merk de lenzen heeft die je wilt en of ze binnen je budget passen. Naar mijn mening is dit veel belangrijker dan welke van de drie camera's net iets beter is in het een of het ander. Ze zijn tenslotte alle drie topklasse.

De Z 8 is qua concept de spiegelloze opvolger van de D850 spiegelreflexcamera. Als je er een hebt en hebt getwijfeld om over te stappen op spiegelloze camera's, dan kun je nu zonder nadenken de sprong wagen. De beeldkwaliteit van de sensor zal waarschijnlijk niet beter zijn dan die van de D850, en de batterijduur nog slechter. Maar als je alle andere aspecten in ogenschouw neemt, waaronder autofocus, snelheid en video, is de Z 8 duidelijk beter.