Vercommercialiseren we huisdieren te veel? Dit zegt de dierenethicus
Strikken, truien en andere accessoires: veel huisdiereigenaren graven diep in hun portemonnee voor hun huisdieren. Dierenethicus Nico Müller legt uit wanneer commercialisering en humanisering kritisch worden. Of ontmenselijken we onze dieren zelfs?
Als je rondkijkt in onze online winkel of in dierenwinkels, word je bijna overweldigd door producten voor viervoeters. Er is nu een dierlijke tegenhanger voor bijna alles wat je als mens kunt kopen. Is dit moreel te rechtvaardigen? Ik vroeg het aan dierenethicus Nico Müller van de Universiteit van Basel.
Nico Müller, er verschijnen 71.991 producten in onze winkel onder het trefwoord "dierenbenodigdheden". Vercommercialiseren we onze dieren te veel?
Wat er verkocht wordt is belangrijker dan het aantal. Er zijn al een paar producten op Galaxus die ethisch twijfelachtig zijn. Bijvoorbeeld een elektrische veeprik die elektrische schokken toedient, een veespeen die ervoor zorgt dat vee niet gaat drinken met spikes of homeopathieboeken die voorstander zijn van het onthouden van medische hulp aan boerderijdieren.
Welke producten voor huisdieren vind jij kritisch?
Ik zou plastic hamsterballen of ballen waarin de dieren door het huis kunnen rollen ten zeerste afraden. Deze zijn onhygiënisch en brengen een groot risico op verwondingen met zich mee. Wie ze gebruikt, overtreedt mogelijk zelfs artikel 4, lid 2 van de Zwitserse dierenwelzijnswet. Maar ik geloof ook niet in accessoires en kostuums als ze geen functie hebben voor het dier.
Menselijken we onze dieren met dit soort producten?
In het geval van accessoires en kostuums, ja, tot op zekere hoogte. Sommige mensen schrijven hun dieren bijvoorbeeld modesmaak toe die ze eigenlijk niet hebben. Daarmee projecteren ze hun eigen behoeften en verlangens op het dier. Hierdoor verdwijnt het dier zelf naar de achtergrond.
Hoe is dit ontstaan?
Het zogenaamd vertroetelen van huisdieren was al een thema in de Middeleeuwen. Toen ging het vooral over hoeveel geld je aan huisdieren moest uitgeven of dat je ze mee naar de kerk moest nemen. In de afgelopen 200 jaar is bijna alles wat gecommercialiseerd kan worden gecommercialiseerd. Naast culturele gebruiken zoals Kerstmis horen daar ook huisdieren bij. Soms gebeurt tegenwoordig echter het tegenovergestelde van vermenselijking: dieren worden ontmenselijkt.
Wanneer is er sprake van ontmenselijking?
Bijvoorbeeld wanneer eigenaren van mening zijn: Zolang mijn huisdier nog eet, is er niets aan de hand. Ik hoef alleen naar de dierenarts als het duidelijk lijdt. Daarmee simplificeren ze het dier en maken ze het minder menselijk dan het in werkelijkheid is. Daarom heeft waarschijnlijk 93 procent van de Zwitserse honden geen ziektekostenverzekering.
Zou dat nodig zijn?
Absoluut. Als een dier ziek wordt, kunnen de behandelingskosten snel oplopen. Zonder verzekering is het een kwestie van geluk of een dier wordt behandeld - of dat het wordt geëuthanaseerd omdat dat goedkoper is. Over het algemeen, afhankelijk van wat mensen beter uitkomt, schrijven ze menselijke eigenschappen toe aan dieren of ontkennen ze die.
Hebben we dieren überhaupt nodig?
We leven al zo'n 14.000 jaar met honden en zo'n 6.000 jaar met katten. Direct contact met dieren is een legitieme behoefte. Maar dat rechtvaardigt nog geen martelfokkerij. Als je naar de volle dierenasielen kijkt, moet je je afvragen of huisdieren nog wel gefokt moeten worden.
In welke richting denkt u dat de relatie met onze dieren zich in de toekomst zal ontwikkelen?
Het feit dat zelfs de Bondsraad nu heeft erkend dat de vleesconsumptie moet worden verminderd, stemt mij hoopvol dat onze relatie met dieren minder vanzelfsprekend zal worden. Wat dit zou kunnen betekenen voor huisdieren is moeilijk te zeggen. Ik zou graag zien dat we ze minder bagatelliseren en volwassener met ze omgaan.
Wat zou dat concreet betekenen?
Bijvoorbeeld dat we een ziektekostenverzekering voor huisdieren afsluiten en dat dit in de toekomst zelfs openbaar en verplicht wordt. Ook zou ik het zinvol vinden om in heel Zwitserland weer verplichte hondentrainingen in te voeren.
Waarom?
Niet alleen om het aantal beten terug te dringen, maar vooral om mensen te leren hoe ze met dieren moeten omgaan. Op dit moment wordt het aan het toeval overgelaten waar eigenaren informatie kunnen vinden. Dit kan ook leiden tot de ontwikkeling van wrede praktijken, zoals het in de uitwerpselen duwen van de snuit van honden die niet zindelijk zijn. Eigenlijk zou ik willen dat we de behoeften van onze huisdieren net zo serieus nemen als die van onszelf.
Tot slot, heb je drie suggesties voor producten die aan de behoeften van dieren voldoen?
Zogenaamde intelligentiespeeltjes kunnen nuttig zijn, bijvoorbeeld voor katten met overgewicht. Het houdt ze bezig en vertraagt het etenstempo. Likmatten zijn praktisch om een dier af te leiden als het even stil moet blijven liggen. Het belangrijkste is echter dat we kritisch nadenken over onze relatie met dieren. Daarom raad ik een stimulerend boek aan van socioloog Marcel Sebastian: "Streicheln oder Schlachten?"
Tussen haakjes: Ons categoriemanagement is op de hoogte gebracht van de bekritiseerde veeprikken, veezuignappen en hamsterballen. Sommige zijn al uit het assortiment verwijderd.
Vind jij dat we onze dieren te veel vercommercialiseren en vermenselijken? Vertel het me in een reactie.
Coverfoto: Shutterstock/BearFotosStadskind dat van het platteland is teruggekeerd naar het stedelijke rijk en haar zolderflat heeft omgetoverd tot een strandhuis van aloë's en vuurtorens. Dierenliefhebster die geïnteresseerd is in psychologie met een ongevaarlijke uitstraling, zwarte humor en een criminele smaak in boeken.