30 jaar sleutelen aan de "Eisenhorn" centrale: een man op zoek naar perfectie
Wat begon met een constructie in een kinderkamer is ingenieur Mike Schrag tot op de dag van vandaag bijgebleven. In de loop der jaren verfijnde hij zijn idee van een perfect fitnessstation. De "Eisenhorn" is veelzijdig, compact en mooi - toch is krachttraining voor hem geen passie, maar een middel om een doel te bereiken.
Een middel om een doel te bereiken moet ook perfect zijn. Gelooft de perfectionist. En is altijd bezig, altijd gedreven, nooit eindelijk tevreden. Daarom is dit verhaal lang. Het gaat ver terug en diep in detail. Want Mike Schrag, zo wordt snel duidelijk, doet geen half werk. Hij doet ze helemaal of helemaal niet. En als hij "volledig" kiest, wordt de lat hoog gelegd. Zoals de constructie aan de muur, een mengeling van hout, metaal en kabels, die er ongewoon en huiselijk tegelijk uitziet. De "ijzeren hoorn" domineert de kamer. Wat niet moeilijk is, want er is niet veel anders dat afleidt. Een paar camera's en technologie, een studio-achtergrond. Alles is gericht op dit ene product. De schijnwerpers. Het bedrijf. De geest van de ontwikkelaar. Fotograaf Thomas Kunz en ik kwam hier om te begrijpen wat erachter zit. De beste plaats om dat te doen is hier in Plaffeien, in het kanton Fribourg, waar het verhaal begint.
Buiten glinsteren sneeuwkristallen in de zon en bieden miljoenen goede argumenten om binnen in de weegzaal geen tijd te verspillen. Zowel de sneeuw als de voortdurende verleiding om de training over te slaan zijn redenen waarom Eisenhorn bestaat. Want ook Mike Schrag voelt zich aangetrokken tot het buitenleven. Dat blijkt uit een poster in het andere derde deel van de kamer, waarop hij met gekruiste ski's door de lucht vliegt. "Voor de meeste mensen is krachttraining een middel om een doel te bereiken," zegt hij bij koffie en mandarijnen aan de vergadertafel. Bijna niemand houdt ervan om te zwoegen in de sportschool. "Ik wil de training zo efficiënt mogelijk maken en fit zijn voor de dingen die ik echt leuk vind." Dat was ruim 30 jaar eerder het geval, toen Schrag een paar kilometer verderop in zijn kwekerij in Schwarzsee zat en de noodzaak van optimalisatie zag. Hij vond zichzelf te licht om zijn sportieve doelen te bereiken.
Een tweede plaats als eerste stimulans
"Skiën is voor ons de sport bij uitstek. Zo was het met mijn vader, toen met mij, nu zit mijn zoon in de juniorenracerij."
Schrag, goed getraind en geconcentreerd, vertelt in zachte Seislerdütsch van een dag in 1987. Van een ervaring die hem gevormd heeft en goed beschrijft wat hem tot op de dag van vandaag drijft. "Ik was twaalf jaar oud en kan me de dag nog precies herinneren. Het was een wedstrijd in de Schwarzsee, kampioenschappen, waar ik tweede werd." Niet slecht. Maar niet goed genoeg voor iemands ambitie.
"Dat maakte me van streek," zegt hij lachend, "en ik interpreteerde dat als te weinig kracht en sterkte hebben."
Wie de dingen niet half doet, laat geen middel onbeproefd om de top te bereiken. Schrag deelt zijn ambities met andere competitieve types. Maar de middelen die hij kiest zijn zelfs dan ongebruikelijk. In plaats van een gewichtsbank in de kelder te zetten en ijzer te heffen, begint hij zijn eigen fitnessapparatuur te maken. "Van oude houten planken, ijzeren staven en touwen, wat er maar rondslingerde."
Hij kon toen niet kieskeurig zijn. Maar wel creatief. "Ik begon te denken en te schroeven tot ik mijn eerste fitnessapparaat in de kinderkamer had."
Schrag lijkt geen bijzonder sentimentele man. Maar omdat het kinderlijke geknutsel achteraf gezien de eerste stap van een lange reis is, vergezelt deze herinnering hem tot in het heden: "Dat was min of meer de geboorte van het huidige bedrijf, ook al wist ik dat toen nog niet."
Hij vertelt met een fijn gevoel voor humor dat steeds weer opvlamt voordat de ingenieur in hem weer de overhand krijgt en in precieze stappen verslag uitbrengt. Details zijn belangrijk voor hem. Van een kinderkamer tot een fitnessondernemer - dit verhaal zou worden ingekort. Maar het is een goede, want de jongen van toen is in principe niet gestopt met sleutelen tot op de dag van vandaag. Tot hij Eisenhorn lanceert, zal het leven nog enkele wendingen nemen. Maar het basisidee had toen al wortel geschoten in zijn hersenen: "Ik wilde mijn trainingsuitrusting compact houden en in de flat hebben. Niet in de kelder, maar op een goede plek waar het niet koud is."
Mike Schrag wil boven zijn.
Twee decennia sleutelen
Omdat de skicarrière niet helemaal naar de top leidt, slaat hij nieuwe wegen in, gaat in de leer, wordt werktuigbouwkundige. Aan de zijkant gaat hij door met zijn project, construeren en schroeven voor eigen gebruik, want hij kan niet anders. "Op de een of andere manier gaf het me geen rust, ik was nooit echt tevreden," zegt hij. Schrag had zijn ontwerpwerk voorgoed naar de kelder kunnen verbannen en zich kunnen concentreren op zijn eerste bedrijf. Het bedrijf voor productontwerp, engineering en prototypebouw is succesvol, maar de perfectionist in hem moet doorgaan. Om zijn groeiende knowhow te verwerken en niet alleen voor anderen te ontwerpen, maar om iets te bouwen waar zijn hart ligt. "Dat zijn de twee decennia dat ik aan mijn visie werk," zegt hij, alsof het niets is. De jaren '90 en '00 gaan voorbij. Schrag richt zich pas in 2010 volledig op zijn zijproject.
De ski-ambities van de jongere zoon zorgen ervoor dat de inventieve geest niet in de privésfeer bruist, maar nu als eindproduct in de schijnwerpers staat. Niets motiveert meer dan het delen van een passie met je kinderen en het doorgeven van je eigen ervaring. De vader ziet een tweede kans om met zijn trainingsuitrusting een fysieke achterstand goed te maken. "Genetisch gezien heeft mijn zoon natuurlijk dezelfde voorwaarden als ik; hij is ook klein en licht voor zijn leeftijd. Dat was voor mij de ultieme motivatie om te zeggen: nu doe ik het goed." En goed betekent voor Mike Schrag: all in. "Alles wat ik verdiende stak ik in het project," zegt hij. De tijd, het geld en de mankracht van zijn bedrijf vloeien er allemaal in.
Grote plannen in een kleine ruimte
Als zijn zoon groeit, groeien ook zijn ambities en het geloof dat dit project meer kan zijn dan een hobby. "Op een gegeven moment realiseerde ik me dat dit iets zou kunnen zijn waar anderen in geïnteresseerd zouden zijn," zegt Schrag. Zijn visie krijgt vorm en volgt duidelijke doelen. "Ik wilde echt full-body trainingen kunnen doen, zeker, geen halve maatregelen. "Echte squats. Echte bankdrukken. Schouderpers. Optrekken. Lat pull. Deadlift. Hij wil dit alles doen in een zo klein mogelijke ruimte, net als in zijn kinderkamer. Daarvoor moet de apparatuur gemakkelijk te gebruiken zijn. "Want het is belangrijk dat je de stand en de weerstand heel snel kunt aanpassen, zodat je kunt periodiseren en met intervallen kunt trainen."
Schrag prutste zich in zijn eentje een weg. "Het was echt ruwe mechanica, maar je kunt de kenmerken al zien," zegt hij over de functionele prototypes die begin 2010 ontstaan. Een schuivende en draaiende slede in een rail. Een zuiger die door een gasdrukveer verschillende weerstand biedt, afhankelijk van de gekozen hoek. Een toen nog naamloze ijzeren hoorn die de ruimte in steekt.
Dachten die tastbaar gemaakt willen worden: "Je kunt alles in het CAD-model simuleren," zegt Schrag. "Maar op een gegeven moment bereik je het punt waarop je zegt: nu moet ik het voelen."
Wat hij ook voelt: dat dit apparaat, na visuele finetuning, zelfs in huiskamers welkom zou kunnen zijn. "Het maakte het ontwerpidee belangrijker," herinnert hij zich. "Het was al ons stokpaardje bij mijn oude bedrijf om mechanica en ontwerp bij elkaar te brengen, dus dat is erin gegaan."
Een lomp ontwerp aan het eind aankleden "met een beetje 'plastic fantastic' eromheen" is voor hem geen seconde een optie. Schrag houdt zijn gedachtenstroom en ontwikkeling zoveel mogelijk onder de pet. "Op een gegeven moment begon ik ideeën uit te wisselen binnen het bedrijf en anderen erbij te betrekken, maar het bleef topgeheim. Het prototype werd alleen bij mij thuis geïnstalleerd en mijn zoon en ik hebben er uren mee getraind." Nog drie jaar gaat hij in het geheim door met de ontwikkeling. Want er zijn ook tastbare belangen te beschermen. "Er zijn nu vier patenten op het apparaat, het is relatief uitgebreid beschermd," zegt Schrag. Hij heeft zijn intellectuele eigendom beschermd, van het schakel- en draaimechanisme tot de weerstandsregeling en de kabeltrek. Ook hier geldt: alles of niets.
Nieuw bedrijf, nieuw geluk
Daaronder valt ook het maken van een schone breuk, die in 2014 volgde. "Toen ik Eisenhorn oprichtte, was dat aan het eind van de zomer, en een goed half jaar later verkocht ik het andere bedrijf."
Het is een zet die overeenkomt met Schrags innerlijke overtuiging. "Van buitenaf dacht iedereen: nu is hij helemaal gek geworden. Waarom verkoopt hij het bedrijf en maakt hij een compleet nieuwe start met zoiets? Maar het heeft me nooit ook maar vijf minuten gestoord. Ik wist 100 procent zeker dat ik het wilde doen," en dat ik het kon. Want het knutselaarsgen is verbonden met ondernemerschap.
Schrag heeft niet alleen de relevante ervaring en een business degree, maar ook heldere ideeën. Hij wil een persoonlijke band met zijn klanten. En hij produceert lokaal. Niet alleen omdat hij zich dicht bij huis voelt, maar hij is ervan overtuigd dat het loont: "Naar Azië gaan kan voor sommigen een uitweg zijn, maar voor onze kwaliteitsnormen is productie in Zwitserland de enige optie. Bovendien is de Zwitserse leveranciersindustrie zeer concurrerend als je de volledige kostenberekening goed uitvoert."
De wereld en de grote hoeveelheden kunnen wachten, ook al hangt een of andere ijzeren hoorn vandaag al overzee. Het klantenbestand moet zich langzaam uitbreiden. Stap voor stap. "We hebben ons eerste echte testoptreden gedaan op een regionale beurs," zegt Schrag, die zijn apparaat in 2015 lanceerde. "We stonden met onze ijzeren hoorn tussen de autogarage en de handel en blokkeerden vier dagen lang de doorgang. De stand werd belegerd. Toen wisten we zeker dat we iets goeds hadden."
Een apparaat dat levert wat Schrag ooit in zijn specificaties had geschreven: full-body training. Compact. Visueel aantrekkelijk en gemakkelijk te hanteren. In feite volstaan een paar eenvoudige stappen om de ijzeren hoorn in positie te brengen door aan de knop en de rail te draaien, een weerstand te kiezen via de hoek van de zuiger en aan de slag te gaan. Schrag wil zijn klanten ook niet alleen laten als het om training gaat: "Vanaf het begin was ik ervan overtuigd dat we niet alleen een fabrikant van apparatuur moesten zijn, maar een totaalconcept moesten aanbieden. Met een trainingsconcept en ondersteuning, waar de meeste klanten behoefte aan hebben."
30 jaar opstarten, perfecte timing
Hij staat nu achter de beeldschermwand van zijn studio, waar trainingsvideo's voor de website en zijn concept Mike5 worden gemaakt. "Als je op een gegeven moment klanten in Londen en New York wilt bedienen, moet het sowieso digitaal gaan," zegt Schrag. Hij voert een beleid van kleine stappen zonder de grote wijde wereld te vergeten. Zelfs daarmee kan het ineens snel vooruit gaan als er mondiale ontwikkelingen op je pad komen.
De pandemie heeft de trend naar hoogwaardige fitnessapparatuur voor thuis aangewakkerd. Online training en bijbehorende communities zijn gewild als nooit tevoren. En wie niet afhankelijk is van wereldwijde toeleveringsketens heeft een duidelijk voordeel. Na 30 jaar opstarten lijkt het erop dat Schrag zich precies op het juiste moment op de markt heeft gewaagd. Timing is alles. Zoals de skiposter die ons weer in het oog springt als we de sneeuw in gaan om te leren over de voordelen van korte productieroutes een paar kilometer verderop.
Schrag werkt met ongeveer 30 bedrijven in Zwitserland en produceert waar mogelijk regionaal. Hoe dat eruit ziet, is te zien op een paar minuten rijden van het hoofdkantoor van het bedrijf en op slechts een wandeling van zijn huis in Schwarzsee. Bij Endless Wood hangt de huiselijke geur van vers bewerkt hout in de lucht. Perfectionist die hij is, heeft Mike Schrag zijn ijzeren hoorn nooit helemaal afgemaakt. Zet er nooit een mentale tik achter. Er is altijd iets te verbeteren. En als het niet het apparaat zelf is, dan is het wel de manier waarop het in de kamer geïntegreerd kan worden. Zo ontstond het idee om een kast rond de ijzeren hoorn te bouwen.
"Ik ken Phippu al heel lang, maar iedereen kent hier toch iedereen," zegt Schrag en klopt Philippe Raemy op de schouder, die de derde generatie is die het timmer- en houtbewerkingsbedrijf leidt. "Het was dus vrij snel duidelijk dat het eerste wat ik moest doen was hem vragen of serieproductie iets voor hen zou zijn." Dat is het ook. De buren sloegen de handen ineen.
"In 2014 begonnen we met de eerste prototypes," zegt Raemy. Vandaag is het proces in gang gezet. De houten onderdelen worden voorgeschuurd en deuvelgaten en verbindingen worden gefreesd met de CNC machine voordat het fijnschuren met de hand gebeurt. "In principe is de productie onbewerkt en heeft de klant de mogelijkheid om de kast te laten oliën in de kleur van zijn keuze," zegt Schrag. Voor Raemy is de lokale coproductie leuk: "Het is leuk, zo'n serieproductie voor een product uit de regio."
Van de eerste constructie in de kinderkamer tot het huidige product in de aangepaste kast, is in de loop der jaren een visie in vorm en functie gegoten. De ijzeren hoorn is zoiets als het geesteskind van zijn uitvinder. Zelfs aan het eind van ons bezoek kunnen we alleen maar raden hoeveel energie er in de loop der jaren in is gaan zitten. Maar is het nu perfect? "Het is nu eigenlijk ...", begint Mike Schrag, en je ziet hem worstelen met het woord op het puntje van zijn tong voordat hij het inslikt en zegt: "heel goed". Perfectie is voortdurend in zijn gedachten. Maar "perfect" komt niet over zijn lippen.
Sportwetenschapper, high performance vader en telewerker voor Hare Majesteit de Schildpad.