"De jongen is nu bij het stijfsel..."

"...it hurts like so, to let someone go ...", zingen Coldplay en Selena Gomez momenteel op de radio. Ja, iemand moeten laten gaan doet pijn. Nog meer als iemand overlijdt. En het maakt niet uit of het een geliefde of een geliefd dier is. Als gezin hebben we dat onlangs aan den lijve ondervonden.

Vorige zomer moesten we Clyde laten gaan ... Hij was aangereden door een auto en aan de kant van de weg achtergelaten om te sterven. Van alles was hij onze tabby kat, nog geen zeven jaar oud. Hij, de knuffelaar bij uitstek, die het liefst altijd bij iemand op schoot lag. En wat het zwaarst woog: hij was de "jongen" van onze dochter, die geen wereld zonder hem kende. De twee waren praktisch onafscheidelijk, de kleine was nog geen week oud toen hij al bij haar lag.

En nu was hij plotseling verdwenen, van de ene dag op de andere. Zoiets is voor een tweeënhalfjarige moeilijk te begrijpen, voor ons volwassenen is het al moeilijk. In elk geval hebben we onze dochter uitgelegd dat haar Bubi nu bij de sterren is en dat hij daar niet meer vandaan kan komen. Maar hij zal voor altijd in haar hart blijven. Ze lijkt dat echt te begrijpen, meestal ... Af en toe vraagt ze nog steeds naar haar jongen en mist ze hem. Dat zijn de momenten waarop het ons ouders bijna verscheurt en we haar met waterige ogen moeten uitleggen dat Clyde niet meer terugkomt. Soms huilt ze dan een beetje ... En de harten van onze ouders breken nog een beetje meer.

"Pech" bij het crematorium

Laten we duidelijk zijn: Mijn hart brak op het moment dat de gemeente ons belde en vertelde dat medewerkers van het werkterrein onze Clyde dood in de berm hadden gevonden en meegenomen. Daarop volgde de vraag aan de telefoon: "Wil je hem ophalen? We kunnen hem ook afvoeren naar het verzamelpunt voor kadavers" ENT-SOR-GEN. Onze geliefde bibi, die bijna zeven jaar lang deel uitmaakte van ons leven en ons in die tijd zoveel heeft gegeven! Mijn kont! Lang verhaal kort: Bubi ligt vandaag gecremeerd in onze tuin, onder een boompje. We hebben hem begraven en met een kleine ceremonie afscheid van hem kunnen nemen.

Het was een betraand afscheid, en het deed me goed. Mijn meest emotionele uitbarsting had ik al gehad. Ik had het meegemaakt in het dierencrematorium. Nadat de formaliteiten waren afgerond, werd me gevraagd of ik nog een paar minuten afscheid wilde nemen van Clyde. Dit empathische gebaar, gekoppeld aan het boze verdriet in mijn borst dat ik eerder met moeite had moeten inslikken om mijn kalmte te bewaren, kreeg eindelijk de overhand. Ik hurkte op de grond naast onze kat en jankte minutenlang als een kasteelhond. Het was bevrijdend. Cruciaal op dat moment was het inlevingsvermogen van de dame van het crematorium. Ze kan zich inleven in het feit dat het niet zomaar "een dier dat wordt weggedaan" is, maar dat een familielid weggaat. Ik was haar daar zo dankbaar voor, en dat ben ik nog steeds.

Niet iedereen reageert zo empathisch. Het zou aanmatigend zijn dat van hen te verwachten. Toch zijn uitspraken als "Get over yourself, it was only an animal" moeilijk te verteren. Niemand hoeft dierenliefde persoonlijk te kunnen begrijpen, maar ik wens toch enige acceptatie voor mijn gevoelens op zo'n moment. En anders is niets zeggen nog altijd beter dan iets kouds.

Rouw heeft vele gezichten

Onze kleine aflevering over de dood van een geliefd huisdier, verdriet en hoe daarmee om te gaan is puur persoonlijk. Het is geen advies en maakt ook geen aanspraak op enige vorm van algemeenheid. Er bestaat niet zoiets als één verdriet, woorden als goed of fout zijn betekenisloos. Iedereen gaat er anders mee om, en dat is maar goed ook. In elk geval is het belangrijk dat je het aanpakt. Verdriet kan op den duur niet worden weggedrukt en genegeerd. Zoals alle gevoelens moet het eruit, liever vroeg dan laat. Is dat moeilijk voor je? Zoek dan hulp, hetzij in je persoonlijke omgeving, hetzij op professioneel niveau.

In het verleden was het voor mij persoonlijk het belangrijkste om de dood van een geliefde te accepteren. Dat klinkt misschien banaal, maar voor mij was het altijd de grootste en meest beslissende stap om weer vooruit te kijken. De dood zelf of de omstandigheden die ertoe leidden zal ik waarschijnlijk nooit helemaal begrijpen. En dat hoeft niet.

Wat ik daarentegen wel weet, is dat Bubi voor altijd in ons hart zal blijven, ook al is hij nu bij de sterren.